Bağımsız Tiyatro Birliği’nin 27 Mart Dünya Tiyatro Günü ile ilgili açıklamasını okurlarımızla paylaşıyoruz:
Geçen yıl kapalı salonlarımız oynanmayan (iptal) oyunlarımızla girmiştik 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’ne…
Birkaç haftada bitecek bir salgın, etkisi de ancak o kadar sürer planlarıyla başladı salgın günleri, tedbirleri. İlk günlerde önceden kendisine ayıracak zaman bulamadan yaşamaya alışmış tiyatro insanları (bizler) şaşkın ve sıkıntılı idik ama bir kaç haftalık dinlenme de iyi gelmişti. Ardından, yavaş yavaş salgının beklediğimizden uzun süreceği ortaya çıkınca, bir kısmımız dijitalden “kendi medyasını” oluşturmak, hem üretimlerini bir biçimde devam ettirmek hem de seyircileriyle bağlantıda kalmak için kolları sıvadı. Bir kısımımız da seyirci olmadan yapılan iş “tiyatro olmaz”, yani “dijital gösteriden” öteye geçmez dedik.
Salgının hızala yayıldığı ilk günlerde çalışanlara ücretli izin ve tam kapanmayı kabul ettiremedik… Giderek tuhaf bir açılma/kapanma gün, neye göre düzenlendiği belli olmayan kısıtlama saatleri, anlayamadığımız yaş grubu yasakları devreye girdi. Çeşitli meslek gruplarının, sanat insanlarının ve esnafın çilesi büyürken, bir yılı açıla kapana geçirdik. Doktorların çektiği tamamen ayrı bir yazı konusu…
Bu kaotik süreçte, Bağımsız Tiyatro Birliği olarak gereksiz ve ayrımcı uzlaşmalara girmeyi reddettik. Tiyatronun bütünlüğünü, sanatın özgür kalması ve yüzünü ticarete değil seyirciye dönmesi gerektiğini savunduk. Dijital tiyatroya ise hiç ısınmadık. Bu süreçte çoğumuz düzenlenen oyun-şenlik-festival vb. organizasyonlara katılmadık. Ama dijitalde yapılan söyleşi, konferans, teorik çalışmaların faydalarından nemalandık.
TÜSAK tartışmaları sürecinden edindiğimiz deneyimle, Bakanlık desteklerinin de biçimine karşı olduk. Destek tasarıları; yasalar, yönetmeliklerle sanatın özgür olma hâlini zedeleyeci ve şirketleşmeyi dayatan, şirket olmayan bağımsız tiyatroları ve amatör tiyatroları dışlayan, dernekleri yok sayan biçimde olmamalı idi…
Sürrece hâkim olamasak da, ayrı bir kulvarda yürümeyi ve reddeden ses olmayı başardık. Bununla birlikte, yapılacak en basit işi; kapalı olduğumuz dönem için oyunlarımızın bilet karşılığının doluluk oranına göre verilmesini önerdik ancak kabul ettiremedik. Yine de oyun oynamaktan ve seyirciyle bir biçimde buluşmaktan vazgeçmedik. Gölge (görünmez) tiyatro yaptık, yazın açıkhava ve parklarda olduk, sokak tiyatrosu, forum tiyatro yaptık. Özellikle “toplumsal gerçekçi” oyunlar çıkaran tiyatroların seyircileri çalışanlar, dar gelirliler ve öğrencilerdir. Tam kapanma olmadığı ve seyircimizin metro, toplu taşıma vb. ile işlerine gidip geldikleri, mesai yaptıkları süreçte hep vardık. Zorunlu kapanmalar dışında, parklarda atölyeler yaptık, pandemi kısıtlamalarının uygun sayıda seyirciye kimi salonlarda oyunlar oyunlar oynandı…
“Tiyatro insandan yanadır; o vakit insanların yanında olmalıdır” dedik.
Elbette eksiktik, salonlar dolmadı, festivaller, tiyatro buluşmalarımız yapılamadı, bölge atölyelerimiz, etkinliklerimiz hep ertelendi, provalarımızın çoğu oyun olamadan beklemeye bırakıldı. Teorik olmayan atölyeleri dijitalde veremedik.
Ve böyle zorlu bir süreç sonrası 27 Mart’a geldik. Hâlâ inatla varız diyoruz, kısa oyunlarla, kısıtlı saatlerde buluşuyoruz seyircimizle. Pandemi yasakları yüzünden çile çeken esnafla, emekçilerle, sanat insanlarıyla yan yanayız.
Pandeminin keyfi ve ne amaca hizmet ettiği bilinmeyen keyfi yasaklarla, mantıksız ve göstermelik saat, yaş, hafta sonu gibi kısıtlamalarla değil, bilimsel metotlar ve sosyal devlet anlayışı içinde yenileceğini savunmaya devam ediyoruz…
Ve 27 Mart’ta tam da bu nedenlerle, sokakta, sahnede Dünya Tiyatro Günü tutlamalarında bir araya geldik. Bu yüzden, pandemi koşullarına uygun biçimde ama inatla seyircimizle yan yana geldiğimiz oyunlarımızla, atölyelerimizle, şarkı ve danslarımızla kutladık 27 Mart’ı.
Dünya Tiyatro Günü Kutlu olsun…
BAĞIMSIZ TİYATRO BİRLİĞİ
