Türk Tiyatrosu’nun Büyük Başarısı: “Kozalar” Avignon’da!!!

Türk Tiyatrosu tarihinde ilk kez, Pangar Tiyatro Topluluğu ile Türkiye’den bir metin, reji ve ekiple dünyanın en büyük tiyatro festivali Avignon’a katılıyor. Ayşenil Şamlıoğlu’nun rejisi, Demet Evgar, Binnur Kaya ve Esra Dermancıoğlu’nun performanslarıyla göz dolduran yapım, prömiyerini Fransa’nın Avignon kentinde düzenlenen festivalde yapacak ve Temmuz ayı boyunca Fransa’da sahnelenecek.

Oyuncu Demet Evgar’ın kurduğu ve 2012 yılından bu yana çok farklı ve başarılı prodüksiyonlara imza atan Pangar Tiyatro Topluluğu dünyanın en büyük sahne sanatları festivali olarak kabul edilen Avignon Off programına kabul edildi.  Ayşenil Şamlıoğlu’nun yönetiminde, Adalet Ağaoğlu’nun eseri Kozalarla bir ay boyunca festivale konuk olacak yapım, üç yıldız oyuncuyu bir araya getiriyor.

Demet Evgar, Binnur Kaya ve Esra Dermancıoğlu’nun usta oyunculuklarıyla öne çıkan yapım, birlikte üretmeyi seven birçok kadın tarafından yaratıldı. Eserdeki kahramanların isimsiz olmasıyla evrensel niteliği güçlenen metin, Fransa’da orijinal dilinde (Türkçe) oynanacak ve Fransızca elektronik üst yazı uygulaması kullanılacak.

%100 Türkiye yapımı bir eserin, yıllardır üst üste Avignon Off’un en iyi salonlarından seçilen “Entrepôt Sahnesi”nde bir ay boyunca kesintisiz olarak sahnelenecek olması,  Avrupa’dan milyonlarca sanatseverin aktığı festivalde önemli bir Türkiye rüzgârının oluşmasını sağlayacak. Adalet Ağaoğlu’nun, dünya gündemini üç farklı kadının gözünden yakalayan eserinin Türkçe icra edilecek olması da, dilimizin bu büyük uluslararası organizasyonda temsili açısından önem taşıyor.

“Bu topraklarda çok değerli hikâyeler var ve dünyaya ulaşmayı, dünyaya anlatılmaya bekliyorlar. Onları saklandıkları yerden çıkarıp, sesimizi kültür ve sanatla dünyaya duyurmak biz ‘hikâye anlatıcılarının’ görevi” diyen Demet Evgar, Kozalar adlı eserin zamanlar-üstü özelliğine de dikkati çekiyor.

Ağaoğlu’nun günceli kalbinden yakalayan oyunu, 1971’de, soğuk savaşın hâkim olduğu dünya algısının Türkiye’deki yansımaları üzerine ele alınmış bir oyun. Ancak günümüzde dünyanın dört bir yanını etkileyen terör, iç savaş, kadınların toplumdaki yeri ve mültecilerle ilgili konulara da ışık tutuyor.

Avignon Off : Dünyanın En Büyük Tiyatrosu
André Benedetto tarafından Avignon’daki In festivaline alternatif olarak temelleri 1966 yılında atılan Avignon Off Festivali, Mayıs 1968 Hareketi’nden de ivme alarak yarım asırdır eşi benzeri olmayan bir büyüme kaydetmiş ve dünyanın en büyük sahne sanatları festivallerinden birine dönüşmüştür. Yüzlerce tiyatro topluluğunu ağırlayan festivale her yaz milyonlarca sanatçı ve sanatsever akın etmektedir. Düzenli programa sahip yerleşik sahneleri olduğu kadar (Örneğin Theatre des Carmes, Theatre des Halles, Theatre du Chene Noir, L’Entrepot, LeChien qui Fume vb…), bağımsız sokak gösterilerine de yer veren festivalde, açılış günü öncesinde festivale katılan tüm Tiyatro topluluklarının kostümleriyle gerçekleştirdikleri “büyük yürüyüş” festivalin en eğlenceli ve büyülü anlarından birisidir.

Adalet Ağaoğlu’nun Evrensel Eseri “Kozalar”

Yönetmen Ayşenil Şamlıoğlu “Kozalar” için yarattığı dünyayı şu şekilde dile getiriyor; “Dış dünyada kopan kıyametten kendini soyutlamaya çalışan üç oyun kahramanı kadın, hayattan kaçarken aslında kendilerini tutsaklaştırmaktadırlar. Oyun, gerçek diyaloglarla başlayıp süratle gerçek dışı grotesk bir yapıya doğru yönelir, kendilerini soyutlayabilmek için çevrelerine ördükleri kozaların oyun kahramanlarını dışında durmayı seçtikleri dünyadan koruyamayacağı gerçeği ile sona erer.

Oyunun sahnelenişinde de bu grotesk yapıya uygun bir dekor, kostüm, ışık, makyaj, beden dili hâkimdir. Kurulan dünyanın, her ögenin, evrensel simgelerle konuşması sonucu dil engeli aşılarak seyirciye ulaşılmaktadır. Kadınların oyunun her aşamasında daha da groteskleşerek adeta bir hayvana dönüşüp kendi korkularıyla yarattıklarından oluşan bir kozaya kendilerini hapsetmeleriyle finale ulaşılacaktır. Ne yazık ki dış dünyanın “korkutucu tehlikelerle” dolu olması gerçeği oyunun yazıldığı tarihten bu yana değişmediğinden metin hala çarpıcı bir şekilde güncelliğini korumaktadır. Toplumun dayattığı değer yargıları, bastırılmış arzular, korkular, yabancılaşma, sahip olduklarına sığınarak korunabileceğini zannetmek, erkek egemen dünyada evinde yarattığı küçük mutluluklara sığınarak var olma çabası, cinsel kimliğini dahi sahip olduğu düzen üstünden çözümleme gayreti oyunun temelinde duranlardır.

Peki ama “yaşamdan kaçılarak sürdürülen şeyin yaşamak olduğuna emin miyiz?!”

Pangar Tiyatro’nun sunduğu “Kozalar”, Uluslararası Avignon Festivali’nin ardından Avrupa’daki farklı festivallere konuk olacak ve Ekim 2016’da yurda dönecek ve İstanbul’da sahnelenmeye başlayacak.

“Kozalar” Hakkında Genel Bilgiler: “Kozalar” 7-30 Temmuz tarihleri arasında saat 19:45’te Fransa – Avignon L’Entrepôt Tiyatrosu’nda izlenebilir. Salı günleri performans yoktur.

Eser: Adalet Ağaoğlu
Oyuncular: Demet Evgar, Binnur Kaya, Esra Dermancıoğlu
Fransızcaya çeviri: Ani Haddeler Pekman
Prodüksiyon: Pangar
Koreografi: Candaş BaşMüzik: Tuluğ Tırpan
Dekor Ve Kostüm: Tomris Kuzu
Işık Tasarım: Cem Yılmazer
Ses Tasarım: Okan Yalabık