Hollywood’un en büyük oyuncu sendikası SAG-AFTRA, sektörde yapay zeka kullanımı konusunda Kaliforniya Eyalet Meclisi’ne önleyici hükümleri içeren bir yasa tasarısı için baskı yapıyor. Önlemler kabul edilirse, yapay zeka uygulamaları izne tabi olacak.
Hollywood’da yazar ve oyuncuların birlikte başlattıkları tarihi grevde oyuncuları temsil eden SAG-AFTRA sendikası, 5 ay süren grevin temel talepleri arasında yer alan sektörde yapay zeka kullanımını kısıtlayan düzenlemeleri hayata geçirecek bir mevzuat için bastırıyor.
SAG-AFTRA, “dijital kopyaların” kullanımı için ayrıntılı izin alınmasını gerektirecek koruyucu önelmelerin yasalaşması ve ayrı bir yasa tasarısıyla da stüdyoların varislerinin izni olmadan ölü oyuncuları filmlerde oynatmasını engellemek istiyor. Yapay zeka konusundaki çekişmenin altını çizen Sinema Filmleri Derneği, dijital kopyalar yasa tasarısına karşı çıktı.
Kaliforniya’daki önlemler kabul edilirse, geçen yıl 118 gün süren SAG-AFTRA grevi sırasında kazanılan ve stüdyoların filmlerde ve senaryolu TV şovlarında yapabileceklerini sınırlayan yapay zeka (AI) hükümlerini önemli ölçüde genişletecek.
Dijital kopyalar için onay gerektiren AB 2602 sayılı yasa tasarısı; sesli kitaplar, video oyunları, ürün onayları ve müzik performansları da dahil olmak üzere her türlü performans sözleşmesindee daha geniş bir şekilde uygulanabilecek.
MEVCUT SÖZLEŞME MADDELERİ SÖMÜRÜYE ALAN AÇIYOR
Variety’nin haberien göre sendika, aktörlerin ipotek satmaktan Zoom terapisi vermeye kadar her şey için kullanılabilecek yapay zeka avatarlarından para kazanılmasını engellemeye çalışmıyor. Ancak böyle bir iznin bilerek verildiğinden emin olmak istiyor.
Mevcut performans sözleşmeleri genellikle “evrenin her yerinde”, “şu anda bilinen veya bundan sonra tasarlanacak tüm ortamlarda” gibi maddelerin bulunduğu ve bu nedenle sömürüye izin veren ucu açık ifadeler içeriyor. Bu tür şartlar, daha fazla tazminat ödenmeksizin yapay zeka kopyalarına izin verilmesi şeklinde de yorumlanabilir. Sendikanın istediği yasa tasarısı bunu yasaklayarak bu tür hükümleri “mantıksız” ve uygulanamaz hale getirmeyi öngörüyor.
SAG-AFTRA zaman zaman pazarlık masasında elde edemediği kazanımlar için Kaliforniya Eyalet Meclisi’nden yardım istemişti. Sendika 2022’de, Yasama Meclisi’nin bu tür anlaşmaları geçersiz kılma tehdidinin ardından oyuncu münhasırlık anlaşmalarında önemli tavizler kazanmıştı.
Bu örnekte, sendika hala büyük video oyunu yapımcılarıyla görüşmelerini sürdürüyor ve stüdyo anlaşmasındakine benzer yapay zeka korumaları kazanmaya çalışıyor. Yasa, SAG-AFTRA’nın tercih ettiği şartları bu şirketlere etkili bir şekilde dayatabilir.
Stüdyo sözleşmesi ayrıca, önerilen mevzuatta bulunmayan nüanslar ve istisnalar da içeriyor. Tasarı, bir sözleşmenin bir sanatçının dijital kopyasının “önerilen tüm kullanımlarını açıkça tanımlamasını ve detaylandırmasını” gerektiriyor.
Stüdyo sözleşmesi yalnızca tanımın “makul ölçüde spesifik” olmasına ve standart VFX çalışmalarına açıkça izin veriyor. Yasa, SAG-AFTRA’nın anlaşmasının şartlarının öncelikli olmasına izin verecek, yani yalnızca bir yapay zeka anlaşmasının yapılmadığı alanlarda geçerli olacak.
TASARI, BELGESELLER, TARİHİ DRAMALAR VE PARODİLER İÇİN İSTİSNALAR İÇERİYOR
Yasa, yazıldığı şekliyle, YZ hükümlerinin standart şartlar olarak dahil edilmesinden önce yapılan tüm sözleşmelere de geriye dönük olarak uygulanacak. SAG-AFTRA’nın stüdyolarla yaptığı sözleşme de bir aktörün dijital benzerliğinin yeniden yaratılması için izin alınmasını gerektiriyor. Ancak bu hüküm tarihi filmler, belgeseller, hicivler veya parodilerdeki kullanımlar için önemli bir istisna içeriyor. Örneğin, Apple TV+ drama dizisi “For All Mankind”, Başkan Ronald Reagan ve diğer tarihi figürleri yeniden yaratmak için çeşitli dijital teknikler kullandı. Sözleşme bunu yapmak için Reagan’ın mirasçılarının iznini gerektirmiyor.
Bu istisna, ölmüş bir sanatçının adının ve benzerliğinin, mirasçısı izin vermese bile, filmler, oyunlar, romanlar ve şarkılar gibi “etkileyici eserlerde” kullanılmasına izin veren eyalet yasasındaki bir istisnayı yansıtmaktadır. Ünlüleri tasvir eden izinsiz biyografik filmler ya da romanlar sonuçta Birinci Değişiklik ile korunmaktadır. SAG-AFTRA, AB 1836 sayılı eyalet yasasında bu istisnayı daraltacak başka bir revizyon arayışında. Tasarı, ölmüş sanatçıların filmlerde, TV şovlarında veya şarkılarda izinsiz olarak kullanılmasını yasaklıyor. Bu sınırlama sadece sanatçının dijital kopyasının “ölen kişinin hayattayken yaptığı işle ilgili herhangi bir şekilde” kullanılması halinde geçerli olacak.
ÖLMÜŞ ÜNLÜLERİN YAPAY ZEKA KOPYALARINA İSTİSNAİ DURUMLARDA İZİN VERİLECEK
Tasarı, pazarda hem yaşayan hem de ölmüş sanatçılarla rekabet edecek zombi yapay zeka performanslarının bolluğunu önlemeyi amaçlıyor. Yine de “For All Mankind” veya diğer belgesel dizilerdekine benzer şekilde ölü ünlülerin tarihi tasvirlerine izin verecek. Bu tasarının 16 Nisan’da görüşülmesi bekleniyor.
