İstanbul’un 2016/2017 tiyatro sezonu artık tam anlamıyla sona ererken, sürekli yazarımız Robert Schild’in aylık PAROS Dergisi için kaleme aldığı sezon değerlendirme yazısının metnini aşağıda sunuyoruz…
Robert Schild
Bir tiyatro sezonunu daha geride bıraktık, artıları ve eksileriyle… Eksilerden başlayacak olursak – ne yazıktır ki, İstanbul’un büyük ödenekli tiyatrolarında bu yıl özel beğenimizi bulan yapımlar izleyemedik. Kentimizde tiyatro ödülü veren “uzun soluklu” üç kurum olan Tiyatro Eleştirmenler Birliği, Afife Jale ve Sadri Alışık seçici kurullarının dağıttığı toplam 30 ödülün ancak tek biri Devlet Tiyatrosu’na “isabet etmiş” (Giydirici oyunundaki rolüyle Celal Kadri Kınoğlu’na), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları ise “sıfır almıştır”! Şükür ki, İstanbul’un üçüncü ödenekli sahnesi olan Bakırköy Belediye Tiyatrosu bu talihsiz durumu birazcık düzeltmesini bilmiş, Gülünç Karanlık oyunuyla üç ayrı kategoride ödüllere layık bulunarak…
Gülünç Karanlık/Bakırköy Belediye Tiyatrosu
Diğer artılara gelince, bunlar özellikle “küçük tiyatrolar”da kümeleniyor. Aralarından yeni oluşmuş Yolcu Tiyatro’nun sergilediği çarpıcı/sarsıcı “Joko’nun Doğumgünü”; 2005’te tiyatromuza yeni soluklar getirmiş DOT’un, özellikle yönetimi ve sahne etmenleriyle öne çıkan “Nefesinizi Nasıl Tutarsınız” ile aslen bir repertuvar tiyatrosu sayılan Tiyatro Pera’da bu kez misafir sanatçı performanslarıyla da beğeni kazanan “Vanya, Sonya, Maşa ve Spike” oyunlarına parmak basmak isterim. Bu son yapımda kumpanyanın kâh sürekli, kâh konuk oyuncularına baktığımızda, “eskilerin” halen çok başarılı olduğunu görüyoruz – işte Pera’nın sanat yönetmeni Nesrin Kazankaya’nın yanı sıra, öğrencisi sayılan Başak Meşe ile sahneyi paylaşan Tilbe Saran ve Şerif Erol, aldıkları bireysel ödülleri saymasak da, bu deneyimli oyuncular kanımca bu sezonun en iyileriydi! Diğer bir “eski tüfek”, Stüdyo Oyuncuları’nın kurucusu Şahika Tekand gerek yönetmen olarak, gerekse sahneye koyduğu “Godot’yu Beklerken” ile yeniden zirvelerdeydi. Öte yandan, tiyatro tutkunlarının bir süredir bildiği, geniş çevreler için ise ancak bu sezonda rampa ışıklarına çıkan şu isimleri de sıralamadan, “artı”larımızı eksik bırakmış oluruz:
Joko’nun Doğumgünü/Yolcu Tiyatro
Başarılı oyunculukları ve özellikle olağanüstü beden devinimleriyle “Joko’nun Doğumgünü”nde Tolga İskit; “Yutmak” oyununda Merve Dizdar; “Hedwig Ve Angry Inch”de Yılmaz Sütçü ile Barış Arman; keza “Kundakçı” ve “Corolianus” oyunları için bestelediği başarılı sahne müzikleriyle Çağrı Beklen ile daha önce oyunculuğundan çok yazarlığı ile dikkat çekmiş olan, bu yıl da “Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin” oyununu kaleme alıp BAM projesi için yöneten ve gerçekten de her yaştaki izleyicileri “bam tellerinden” vurmasını bilmiş Murat Mahmutyazıcıoğlu.
Sıralamaya çalıştığım bu oyun ve sanatçıları, yukarıda anılan üç kurum ile ayrıca Yeni Tiyatro Dergisi’nin verdiği toplam 60 ödülün sahipleri arasından derledim – ne var ki, İstanbul’da tiyatro ödülü “dağıtan” 20’ye yakın irili-ufaklı kurum var! 15 yıldır eleştiriler yazdığım ve geleneksel ödüllerinin seçici kurul üyesi bulunduğum www.tiyatrodergisi.com.tr, işte bu “enflasyon” nedeniyle 2014‘te kendi uygulamasını askıya aldı ve çığ gibi artan “kategori kirliliğini” kaygı ile izlemeyi/eleştirmeyi sürdürüyor. Acaba en çok ödül veren kurum, en popüler olanı mıdır?! Tiyatro Eleştirmenler Birliği olarak “Yılın Oyunu / Kadın Oyuncusu / Erkek Oyuncusu / Yerli Oyun Yazarı” ile olağanüstü başarılı bulduğumuz bir sahne etmenine bir tek “T.E.B. Özel Ödülü” olmak üzere toplam 5 kategoride mansiyon vermekle yetinmemize karşın, Direklerarası Ödülleri bu sayıyı 26‘ya, Yeni Tiyatro Dergisi ise 30’a çıkarmış, bundan öte bazı kategorilerde de 4-5 mansiyonu uygun görerek!! Bunca mavi boncuk dağıtmanın anlamı ne olabilir acaba?! Kurumlardan biri aslen sadece oyunculara ödül vermeyi ilke edinmişken, onları (“düz“?) oyun ile “Komedi, Kara Komedi ve Müzikal“lerde yer alanlar olarak sınıflandırmış, ayrıca gene de 3 ayrı “özel”(?) prodüksiyon ödülü veriyor; diğer bir kurum ise oyun ödüllerini “Prodüksiyon”, “Tek Kişilik Prodüksiyon”, “Müzikli Oyun”, “Yenilikçi Tiyatro”, “Özgün Yeni Oyun”, “Ensemble” ve “Komedi Ensemble“ olarak 7 ayrı kategoriye çıkarmış – kaldı ki, bunların bazıları (?) için “En Başarılı Kadın ve Erkek“in yanı sıra “Yardımcı Rollerde En Başarılı Kadın ve Erkek“ ödülleri de veriyor!
Gülünç dereceye varan bu ödül furyası hakkında daha çok yorum yapılabilir – ancak bu yazının asıl amacı, tiyatro-severlere, önümüzdeki sezonda da gösterimde kalacağını umduğumuz başarılı oyunları bir kenara not ettirmek, cümlenize “iyi seyirler“ dilemekti…
