Tiyatrokare Genel Sanat Yönetmeni Nedim Saban’ın, Direklerarası Seyirci Ödülleri ve ödül sistemi ile açıklamalarını okurlarımızla paylaşıyoruz:
“Tiyatro ödülleri açıklanır açıklanmaz polemikler de başlar. Ben şahsen birkaç yıldır uzak durma kararı aldım. Bunun iki nedeni var. Birincisi Tiyatrokare’de her yıl yaklaşık 60/70 kişinin emeği geçer sezona. Sadece oyuncusu değil, tasarımcısı, müzisyeni, koreografı ile pek çok değerli arkadaşımın emeğinin, şahsi prensiplerime uymayan oluşumlar nedeniyle görmezden gelinmesine yüreğim razı gelemez. Ekip işidir tiyatro ve Tiyatrokare’de Nedim Saban faktörü 1/60 kadardır. İkincisi ise, gündemin bu kadar yoğun olduğu bir dönemde, ödül polemikleri boş işlerdir. Seyirci iyi oyunu zaten yerin dibinde de bulur.
Geçen yıllarda en büyük şaşa ile dağıtılan ödül sahiplerini hatırlamıyoruz mesela. Bazen kaçırmışsak, ödül sonrasında izlemek istiyoruz ama bazen seyirci yokluğu nedeniyle oyun programının seyreldiğine tanık oluyoruz. Ödülün seyirci üzerinde önemli bir etkisi yok, tabi ki ödül kazanmak yüreklendirici, haksızlığa uğramak yaralıyıcı ama bunu medyada değil terapide çözmek daha doğru!
Şu dönemde o kadar çok ödül var ki, zaten her oyun dengelenmiş oluyor bir şekilde! Tek kural: Kim ödül veriyor? Kime veriyor? Yani bütün oyunları mı değerlendiriyor, değerlendirilmeyi kabul edenleri mi? Bu şeffaflıkta yürümeli ödül mekanizması.
Geçtiğimiz günlerde Direklerarası Seyirci Ödülleri açıklandı. Tiyatrokare olarak yıllardır bu ödülde değerlendirilme dışında kalmayı seçtiğimizi açıkladık. Belki emekçilerimize saygısızlıktı, belki onlar önemsiyorlardı ödülü ama şahsen her oyunda kapıya biriken ve kim olduklarını bilmediğimiz kişilerin “Ben Direklerarası” demeleri yıldırmıştı bizi. “
Değerli Ali Eyüboğlu bugün köşesine taşımış konuyu. (*) Hiç değilse jüri, değerlendirme dışı tutulmak isteyenleri açıklamış bu yıl. İnternet sitelerine girmeyi akıl etmediğim ve ilgilenmediğim için gözümden kaçmış, özür dilerim. Şimdi bir de kim olduklarını açıklarlarsa belki de eski prestijine kavuşacak yeniden. (Skandallar arasında henüz çıkmamış oyuna yılın oyunu ödülü vermek varmış ama bu çok da yadırgadığımız bir durum değil. Hürriyet Gazetesi çıkmayan oyunlar arasında değerlendirme bile yapmıştı bir zamanlar.)
Neydi kural: Kimsin? Kimi izledin? Kimi izlemedin? Ödül oluşturdun diye izlediklerin illaki değerlendirilmeyi kabul edecek diye bir kural yok. Değerlendirilmeyi kabul edenler arasından kime verdin ödülü? Ama en önemlisi, kimsin? Adın, soyadın yeterli. Tiyatro birikimi, seyirci olarak tiyatro izleme alışkanlığın ve kültürün zaten sorulmayacak…”
NEDİM SABAN
(*) Ali Eyüboğlu’nun ilgili yazısı:
“Direklerarası diye bir ödül var. Bugün ödülleri açıklamışlar. Tiyatrokare, böyle bir jüriyi tanımadığı ve kapıdan içeri sokmadığı için değerlendirilmeyi hiçbir biçimde kabul etmemiştir. İlgilenenlerin dikkatini çekmek isteriz. Biz kapıdan içeri sokmuyoruz. Değerini ve tiyatro bilgisini sorguladığımız kişilerin bizi değerlendirmesini istemiyoruz. Direklerarası jürisi kimse, değerlendirme izni vermeyen tiyatroların da listesini açıklamalı.”
Tiyatrokare’nin sahibi Nedim Saban’ın bu çıkışına tiyatrocu Zafer Gecegörür, “Onlar oynanmamış oyuna ‘En İyi Oyun’, tiyatro yapmayan adama ‘Tiyatro Emek Ödülü’, oyun yazmayan ama çalan adama da ‘Tiyatro Yazarlığı Ödülü’ verdiler. Belgeli, şahitli ve ispatlıdır” diye destek verince, merak edip araştırdım Direklerarası’nı.
direklerarası.org adlı sitede ‘Direklerarası Ödülleri’ni belirleyen ‘Halk Jürisi’nin kimlerden oluştuğuna dair bir bilgi bulamadım.
Sitede, hangi oyunların değerlendirildiği, Kadıköy Belediyesi’nin katkılarıyla 21 Nisan’da Kozyatağı Kültür Merkezi’nde gerçekleşecek törende, kimlerin ödül alacağı belli.
Sitede ‘Değerlendirilen Oyunlar’ın altında, ‘Değerlendirilmeyen Oyunlar’ bölümü var.
‘Değerlendirilen’leri tıkladığınızda 153 projenin listesi çıkıyor karşınıza, ‘Değerlendirilmeyen’ler bölümünde ise şu açıklama:
“Sezon başında değerlendirilmeye katılmaya çağrı yaptığımız tiyatrolardan gelen yanıtlara göre ya da doğrudan başvuru yapan tiyatroların oyunları ‘Direklerarası Seyirci Ödülleri’ programına alınmaktadır. Yanıt vermeyen, künye ve program göndermeyen, yeterli kontenjan ayırmayan ve bizim ve/veya diğer ödül sistemlerine katılmayı kabul etmeyen tiyatroların oyunları değerlendirme programına alınmamaktadır.”
Bu açıklama da gösteriyor ki, ‘Direklerarası’, 2018-2019 sezonunda sahnelenenlerin değil, sadece aday olanları değerlendirip ‘En İyileri’ni seçti.
Bir alanda ‘En İyileri’ seçip, ödüllendirecekseniz, bu değerlendirmeyi yapan jürinin işin ehli olup olmadığını da açıklamak durumundasınız. Çünkü vereceğiniz ödüllerin saygınlığı, değerlendirilenin seçenlere saygı duyup duymamasına bağlı…
