İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV), kültür politikaları çalışmaları kapsamında hazırladığı “Ekolojik Dönüşüm için Kültür ve Sanat” başlıklı dokuzuncu raporunu yayımladı.
Bahçeşehir Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hande Paker’in hazırladığı rapor, küresel ekolojik krize çekerek kültür-sanat dünyasında ekolojik dönüşüm üzerine bir tartışma alanı açmayı amaçlıyor.
Ekolojik krizi sosyal, politik, ekonomik ve kültürel yönleriyle tartışıp sürdürülebilirliğin nasıl tesis edilebileceğini odağına alan raporda, kültür-sanat aktörlerinin ekolojik dönüşüm için eyleme geçmekte oynayabileceği etkin role vurgu yapılıyor.
Sürdürülebilirlik kavramının ortaya çıkışı, yaygınlaşması ile farklı kullanım ve tezahürlerine ilişkin tartışmaların eleştirel bir perspektifle incelendiği raporda, Hollanda ve İngiltere’den kurumlarla yürütülen saha araştırmasından yola çıkılarak, kültür-sanat alanında ekolojik dönüşüm için yapılabilecekler ve iklim hareketinin bu yolda ilham verdiği yeni anlayışlar ve pratikler inceleniyor.
Raporda ayrıca, kültür-sanat kurumları için dönüşüm nerede başlayabilir sorusuna cevap olabilecek bazı somut öneriler de sunuluyor. Bu kapsamda ekolojik dönüşüm yolunda harekete geçmek isteyen kültür-sanat aktörlerine başlangıçta yardımcı olabilecek bir diyagram ve yeşil araçlardan oluşan bir seçki sunuluyor. Küresel düzeyde ekolojik kriz ve dönüşüm sürecindeki bazı önemli tarihler bir zaman çizelgesinde listeleniyor. Saha araştırmasında görüşülen kurumlar hakkında bilgiler ve aralarındaki bağlantılar interaktif bir ağ haritasında gösteriliyor.
‘İnsan, hikâyelerle harekete geçer’
Raporda kültür-sanat aktörlerinin ekolojik dönüşümde oynadığı roller, saha çalışmasının sonuçları ışığında iki ana boyutta değerlendiriliyor. Bu kapsamda kültür-sanat sektörünün kendi ekolojik ayak izini küçültmesi ilk öneriyi oluşturuyor. İkinci boyutta ise ekolojik dönüşümde yaratıcı ifadenin potansiyeli savunuluyor.
Warming Up girişiminden Matthea de Jong, rapor için yapılan görüşmelerde şöyle dedi:
“Size hikâyeler anlatabilirler, gelecek için ihtimaller sunabilir, aklınıza ve kalbinize dokunabilirler; siz de değişim yaratmak için harekete geçebilirsiniz. Projeler, veriler, tablolar sizi eyleme geçirmez. İnsan, hikâyelerle harekete geçer.”
‘Kültür-sanat dünyasının ekolojik krize karşı değişim yolunda sözü güçlü’
Ekolojiyle ilgili yapılması gerekenlerin artık daha iyi bilindiğini belirten İKSV Kültür Politikaları Çalışmaları Direktörü Özlem Ece raporla ilgili olarak şunları söyledi:
“Dünyada ve Türkiye’de çevre hareketi ve yükselen genç sesler bunları tüm açıklığıyla ortaya koyuyor. Yaşadığımız gezegenin bugününü ve geleceğini tehdit eden ekolojik krize karşı değişim yolunda güçlü bir sözü olan kültür-sanat dünyası, aynı zamanda kendi pratiklerini dönüştürme sorumluluğunu duyuyor. Bu nedenle, yaratıcı seslerin daha gür duyulacağı koşulları sağlamak ve dönüşüme yardımcı olacak araçları sunmak, kültür politikalarının en acil meselelerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.”
‘Dönüşüm yerele odaklanma, katılımcılık, ağ kurma gibi yeni pratiklerle güç kazanıyor’
Raporu kaleme alan Doç. Dr. Hande Paker ise şu yorumu yaptı:
“İçinde bulunduğumuz ekolojik kriz hem yerel hem küresel olarak tecrübe ettiğimiz en yaşamsal sorun. İklim krizi bir yandan gezegenimizi tahrip ederken diğer yandan toplumsal ve ekonomik eşitsizlikleri artırıyor. Krizi atlatabilmek için gereken dönüşüm iklim adaletiyle şekillenmiş siyasal ve kültürel bir eksen değişimi. Bu değişim için kültür sanat aktörlerinin devreye soktuğu çeşitli yeşil araçlar bir başlangıç yaratıyor. Dönüşüm hem kültür-sanat alanında hem de çevre hareketleri tarafından benimsenen yerele odaklanma, katılımcılık, ağ kurma gibi yeni pratiklerle güç kazanıyor ”
“Ekolojik Dönüşüm için Kültür ve Sanat” raporu şuradan okunabilir.
