GalataPerform’un yeni oyunu “Yüzyılın Evi”, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçişteki tarihsel geçmişimizi, eski bir konak ve yıkımı üzerinden değerlendiren bir oyun. Oyunun yazarı, oyuncusu ve yaratıcısı Yeşim Özsoy’un kendi geçmişini, anneannesinin hikayesi üzerinden yeniden kurguladığı yarı otobiyografik oyunda, gerçek ve kurgu iç içe geçiyor.
Yazar/yönetmen/oyuncu Yeşim Özsoy’un yazar/akademisyen/dramaturg Ferdi Çetin ile birlikte yazdığı ve kendi aile geçmişine, gerçeği ve kurguyu iç içe harmanlayarak baktığı bir tasarımla seyirciyi karşılayan oyun, seyirciyi de gerçeklerle kurgunun iç içe geçtiği günümüz politikalarını yeniden düşünmeye sevk eder.
Hikaye anlatımında Osmanlı Gösteri Sanatlarından Meddah geleneğinden ve Karagöz/Hacivat gölge kuklası anlatımlarından yararlanılmıştır. Besteci, müzisyen ve yapımcı Kıvanç Sarıkuş’un sahne üzerinde “liveloop” tekniğiyle farklı enstrüman ve sesleri canlı olarak kurguladığı müzik de aynı şekilde hikayelerin üst üste ve yeniden kurgusuna sahne üzerinde ortaklık eder. Film yönetmeni ve fotoğraf sanatçısı Melisa Önel’in tasarladığı video ve görsel anlatım belgesel yapısını sürekli yeniden kurgular, bozar, yapılandırır, tekrar sunar.
Oyunun Konusu:
Oyun, eski bir konağın; İbrahim Ethem Efendi Konağı’nın kişisel tarihsel yolculuğunda müzik-video-hikaye anlatımıyla bütünsel olmayan, tek olmayan bir tarih kurgusuna işaret eder. Konakta yaşayan Anneanne, eşyalar, anlatılan kişiler, mekanlar, hayvanlar, şeylerin hepsi, kendi sesinden kendilerini anlatırlar. Oyun, onların hikayeleri yoluyla ulus kavramlarının, tek tarih, tek millet, tek din kısacası teklik ve orijin kavramının sorgulandığı bir Konak ve detaylarıyla seyirciyi baş başa bırakır. Konak, bu anlamda, üst üste binmiş hikaye ve zamanların bir araya geldiği temsili bir alandır.
Osmanlı’yı yaşamış, Cumhuriyetle değişimi görüp 1959’da yok olmuş bir konağın ve 1919’da o konakta doğmuş ve bugün hâlâ olan bitene tanıklık eden bir kadının gözlerinden bugüne ve geçmişe bakmamızı sağlayan Yüz Yılın Evi, 1918-2018 arasında hikayeler yoluyla kurulan bağı tanıklığa çağırıyor seyirciyi…
Geldiğimiz noktadan geçmişe bakmak mümkün müdür? Ne kadar ilerledik ve neye yaradı? İlerledik mi? Geriye gitmek mümkün mü? Gerisi nedir? Orada da var olmak mümkün müdür bu saatten sonra? Yıktıklarımızın yerine ne koyduk? Bir şeyler koyabildik mi? Yoksa sadece bir buldozerin hafızasında mı yaşıyoruz artık?
“işte buradan başlıyorum, her şeyin bittiği yerden,
yeniden başlıyorum,
bir kepçe darbesiyle önce konuştuğu dili unutacak ev,
sonra yavaş yavaş bilincini yitirirken anlamsız seslere dönüşmüş harfler
dökülecek koridorlardan,
unutacak konuşmayı, okumayı ve yazmayı,
ta ki biri bir gün merak edip de araştırmaya başladığında başlayacak yeniden
konuşmaya, o gün anlatacak tüm olan biteni,
ama şimdi yıkım zamanı.”
Yüz Yılın Evi, Perili Evler (Haunted Houses) üst başlığıyla ulus kavramı üzerine GalataPerform (Türkiye), The Red House Centre for Culture and Debate (Bulgaristan), Experimental Stage/-1 (Yunanistan), Theater Neumarkt (İsviçre) ve Studio Я / Maxim Gorki Theatre (Almanya) ortaklığında; War or Peace: Crossroads of History 1918-2018 (Savaş veya Barış: Tarihin Kesişmeleri 1918-2018) Festivali kapsamında geliştirilmiş ve Almanya Dışişleri Bakanlığı tarafından da desteklenmiş olan çokuluslu bir prodüksiyonda yer almaktadır.
Oyunun Künyesi:
Yazan: Yeşim Özsoy, Ferdi Çetin
Yöneten ve Oynayan: Yeşim Özsoy
Müzik Tasarımı: Kıvanç Sarıkuş
Canlı Müzik Performansı (livelooping, enstrümanlar: baglamadaki, ud, ukalele, tambur): Kıvanç Sarıkuş
Video Tasarımı: Melisa Önel
Işık Tasarımı ve Teknik Koordinasyon: Ayşe Ayter
Koreografi: Tuğçe Tuna
Ses ve Işık Kumanda: Hasan Hakan Yılmaz
Proje Asistanı: Nilay Erdönmez
Belgesel Videosunun Katılımcıları: Yeşim Özsoy, Turan Necdet Özcan
Konak Videosunun Oyuncuları: Elif Ongan Tekçe, Sanem Öge, Emir Politi, Yaman Ceri,
Görüntü Yönetmeni: Arda Yıldıran
Kamera Asistanları: Hasan Öztaş, Uğurcan Tüzel
Seslendirme Oyuncuları: Katayoun Momtaheni, Karin Ataoğlu, Nükhet Akkaya, Elif Ongan Tekçe, Enginay Gültekin, Ayşe Lebriz Berkem, Yeşim Özsoy
Teşekkürler: Cankız Şanal, Sema Özsoy, Yücel Kültür Vakfı, Maxim Gorki Theatre
Oyun Programı:
18 Ocak 2019 20:30 Toy İstanbul
