Egemenler sözden korkar, tercihleri sükûttur. En çok da mizahtan korkarlar. Çünkü sözle olduğu kadar müzikle, resimle, filmle, tiyatroyla hatta dansla yapılabilir mizah… İzmir’de Mizah Festivali 8 yaşında.
Vecdi Sayar’ın Birgün gazetesinde yayınlanan yazısını okurlarımızla paylaşıyoruz:
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kültürlerarası Sanat Derneği işbirliği ile düzenlediği “İzmir Uluslararası Mizah Festivali’ni her yıl Aziz Nesin ustanın doğum günü olan 20 Aralık çevresinde gerçekleşiyor. Bu yıl da 16 Aralık’ta Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’nde başlayacak festival, 9 gün boyunca İzmir’in farklı mekanlarında düzenlenecek etkinliklerle 24 Aralık tarihine dek sürecek. Bu yıl festival afişinde, 2023’de Aziz Nesin Mizah Ödülü’nü alan Arnavut asıllı İtalyan karikatürist Agim Sulaj’ın günümüzde doğaya yapılan kötülüğün başımıza ne işler açabileceğini mizahi bir bakışla anlatan karikatürü yer alıyor. Açılış akşamı verilecek 2024 Aziz Nisan Mizah Ödüllerinin sahipleri Türkiye’nin en önemli mizah ve karikatür tarihçisi Turgut Çeviker ile ünlü sinema ve tiyatro oyuncusu, yönetmen Cengiz Bozkurt olacak.
16 Aralık’ta açılacak iki sergi ile artık aramızda olmayan iki ustayı anacağız. Türkiye’nin modern karikatürünün öncülerinden Yalçın Çetin’i 100. doğum yılı onuruna, Turgut Çeviker’in danışmanlığı, Sevda Deniz Anıl’ın küratörlüğünde Schneidertempel Sanat Merkezi’nin hazırladığı ‘Yalçın Çetin’ sergisi ile; Aziz Nesin ustayı Nesin Vakfı işbirliği ile Aziz Nesin Arşivi’nden derlenen ’Tasarımcıların Gözünden – Aziz Nesin Kitap Kapakları’ sergisi ile… Aziz Nesin’in doğum gününde dört İzmirli yazar, Ahmet Önel, Hidayet Karakuş, Tuğrul Keskin ve Bekir Yurdakul ustanın mizah anlayışını yorumlayacak. Konak Belediyesi Türkan Saylan Kültür Merkezi Karikatür Müzesinde gerçekleşecek ‘Türk Modern Karikatüründe Bir Usta: Yalçın Çetin’ konulu panelde ise Yalçın Çetin sergisinin danışmanı Turgut Çeviker, küratör Sevda Deniz Anıl ve Yalçın Çetin’in torunu Erce Çetin Özkan konuşacak.
Festivalde anılacak bir diğer usta da Orhan Kemal. Oğlu Işık Öğütçü, araştırmacı Banu Tozluyurt, edebiyat eleştirmeni Ömer Türkeş ve gazeteci-yazar Mazlum Vesek’in katılımıyla Karşıyaka Çarşı Kültür Merkezi’nde düzenlenecek panelde yazarın yapıtları mizah ögesi açısından yorumlanacak. Karşıyaka Belediyesi’nin Hikmet Şimşek Kültür Merkezi’nde düzenlenecek ve Namık Kuyumcu, Lütfü Dağtaş, Semih Çelenk’in katılacağı ‘Can Yücel’in Şiirinde Mizah’ konulu paneli değerli akademisyen Güzel Yücel yönetecek. Mizah yazarı ve karikatürist Cihan Demirci ise ‘GÜM’e giden Yıllar’ başlıklı söyleşisinde GÜM adlı mizah dergisinin kuruluşunu ve Aziz Nesin, Sadık Şendil, Ümit Yaşar Oğuzcan, Altan Erbulak, Savaş Dinçel’le anılarını anlatacak.
8. İzmir Uluslararası Mizah Festivali’nin açılış töreninde iki usta daha şarkılar ve danslarla anılacak. Timur Selçuk’un kızı Mercan Selçuk’un Dans Topluluğu, Selçuk’un diğer kızı Hazal Selçuk’un seslendirdiği mizah içeren Timur Selçuk şarkılarından bir demet sunacak. Müzisyen Haluk Çetin de Can Yücel şiirlerinden şarkılar sunacak. Festivalin son günü ise, mizah yazarı ve tiyatrocu Ferhan Şensoy anılacak. İzmir Şehir Tiyatroları’nın yeni oyunu Ferhan Şensoy’un “Çok Tuhaf Soruşturma”sının seyircili genel provası ile… Festival çerçevesinde beş film gösterilecek. Çek canlandırma ustası Jiri Trinka’nın başyapıtı “Spalicek”, İtalyan usta Matteo Garrone’nin “Pinokyo”su, Fransa’dan çocuklar için bir canlandırma filmi “Sirocco ve Rüzgarlar Krallığı”, Tolga Örnek’in Aziz Nesin öykülerinden uyarladığı “Mucize Aynalar” ve Ersin Pertan’ın Orhan Kemal’den uyarladığı “Tersine Dünya”.
AZİZ NESİN MİZAH ÖDÜLLERİ
Gelelim bu yılın Aziz Nesin Mizah Ödüllerine. Önce, Cengiz Bozkurt… Sanat yaşamına ODTÜ Tiyatro topluluğunda başlayan, Londra’da kısa filmler çeken Cengiz Bozkurt, Mehmet Ergen ile birlikte Londra’da Arcola Theatre’ın kuruluşunu gerçekleştirdikten sonra Türkiye’ye dönerek çeşitli oyunlarda roller üstlendi; çevirisini yaptığı “Kumarbazın Seçimi” ve “Closer” oyunlarında yönetmenlik yaptı. Çok sayıda nitelikli yapımda roller üstlenen, ödüller alan Cengiz Bozkurt, “Ay Lav Yu”, “Celal Tan ve Ailesinin Aşırı Acıklı Hikayesi”, “Sen Aydınlatırsın Geceyi”, “Eyvah Eyvah 3”, “Pek Yakında”, “Bana Masal Anlatma”, “Küçük Esnaf”, “Sen Benim HerŞeyimsin”, “Deli Dumrul”, “Ailecek Şaşkınız” gibi komediler ve “Leyla ile Mecnun”, “Sevdaluk”, “Jet Sosyete” gibi dizilerle milyonların sevgilisi olmuş, son olarak “Mucize Aynalar”da başrolü üstlenmişti.
Turgut Çeviker ise, karikatür ve mizah tarihi alanında ülkemizin en önemli (belki de tek) uzmanı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi ve Ankara DTCF’de okuduktan sonra, filmlerde yönetmen yardımcılığı yapan Çeviker, ‘Türk Canlandırma Sineması 1931-1995’ belgeselini -Erdoğan Kar ile birlikte- gerçekleştirdi. Farklı alanlardaki kitap çalışmalarının yanı sıra, Meşrutiyet dönemi karikatürleri, Abdülhamid karikatürleri, Ramiz Gökçe, Karikatür Üzerine Yazılar, ‘Gelişim Sürecinde Türk Karikatürü 1867-1923’, ‘Karikatürkiye – Karikatürlerle Cumhuriyet Tarihi 1923-2008’ ve güncelleyerek ikinci basımını hazırladığı Aziz Nesin’in ‘Cumhuriyet Dönemi Türk Mizahı’ adlı çalışmalarıyla mizah tarihimize büyük katkıları olan Çeviker, arşivini Nesin Vakfı’na bağışlamıştı.
İzmir Büyükşehir’in yanı sıra Karşıyaka ve Konak Belediyeleri, Nesin Vakfı, Schneidertempel Sanat Merkezi, Institut français, Çek Cumhuriyeti İstanbul Konsolosluğu, İzmir İtalya Konsolosluğu, İtalyan Dostluk ve Kültür Derneği’nin destekçileri arasında yer aldığı festivalin tüm etkinlikleri ücretsiz… Program ayrıntılarına sosyal medyada ‘izmirhumourfest’ adlı hesaplardan erişilebilir. İzmirli sanatseverlerin kayıtsız kalmayacağına inanıyorum.
VECDİ SAYAR
Kaynak: https://www.birgun.net/makale/soz-gumusse-mizah-altindir-582223
