1,1K
Sanat Meclisi tarafından hazırlanan “Mayıs 2024 Sanatta Hak İhlalleri Raporu”nu okurlarımızla paylaşıyoruz:
Sanat sezonu kapanırken yasaklarda alanımıza yağıp durdu. İşte Mayıs 2024 de sanat alanının başına gelenler.
- Çankaya Kaymakamlığı “kamu esenliğinin” sağlanması gerekçesiyle, 2-4 Mayıs tarihleri arasında 19. İşçi Filmleri Festivalinin açılış filmi olan Nejla Demirci’nin “Kanun Hükmü” filminin Çankaya ilçesi genelinde yasaklandığını duyurdu. Festival komitesi adına Tufan Sertlek, filmin Antalya’da fiili bir baskıyla yasaklandığını ve festivalin yapılamaz hale geldiğini hatırlatarak, “Filmle ilgili hiçbir mahkeme kararı olmadığı için biz festival olarak bu fiili sansür uygulamasını filmi göstererek kırmak istedik. Ancak bu sefer de Ankara Valiliği 2911 sayılı Yasa’nın verdiği yetkiye dayanarak açıkça filmin gösterilmesini yasakladı. İktidar hem KHK ile hukuksuz olarak mağdur edilen yüz binlerce insanın, ailenin yaşadıkları felaketin konuşulmasını istemiyor hem de KHK gibi bütün otoriter rejimler için çok kullanışlı olan antidemokratik bir uygulamanın kamuoyunda tartışılmasını istemiyor” dedi.
- Görüntü yönetmeni Koray Kesik, gece saatlerinde İzmir’de kaldığı eve yapılan baskında gözaltına alındı. Dört gün gözaltında tutulan ve yapımında görev aldığı “Bakur” filmi nedeniyle “örgüt üyeliği” suçlaması yöneltilen belgesel sinemacı Koray Kesik, çıkarıldığı İzmir Sulh Ceza Hakimliği’nce yurtdışı çıkış yasağı tedbiri getirilerek serbest bırakıldı.
- Geçtiğimiz yıl Tunceli Munzur Festivaline katılan sanatçı Pınar Aydınlara’a dava açıldı. Okuduğu türkülerle “Terör örgütü Propagandası” yaptığı iddia edilen sanatçı ağır ceza mahkemesinde yargılanacak.
- Öteki Tiyatro tarafında sezon boyunca sergilenen “12 Öfkeli Adam” oyunu Burdur’da yasaklandı. Oyunun oynanacağı salona yasak koyan karara sanat ve politika çevrelerinden tepki yükseldi CHP Burdur Milletvekili İzzet Akbulut, İl Başkanı Kadir Koç ve sivil toplum kuruluşları sahnelenmesine izin verilmeyen oyunun peşini bırakmadılar. Oyun 14 Mayıs günü baskıları aşarak Burdur izleyicisi ile buluşmayı başardı.
- Yapımcılığını Miray Yapım Film Prodüksiyon’un yaptığı ve TRT de yayınlanan “Mehmed, Fetihler Sultanı” adlı dizide azami çalışma saatlerinin üstünde günde 16 saat çekim yapıldığı ve dinlenme sürelerine uyulmadığı ortaya çıktı. Set çalışanlarının ücretlerinin geç ve eksik ödendiği, sigorta primlerinin eksik yatırlması üzerine Sinema Emekçileri Sendikası bir bildiri yayınlayarak setteki çalışma yaşamına ve koşullarına uyulmayan ortamı kamuoyu ile paylaşmaya ve diziyi yaptıran TRT kurumunu duyarlı olmaya çağırdı.
- Sanatçı Ferhat Tunç’un 2016’da sosyal medyada yaptığı paylaşımlar gerekçe gösterilerek hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret etmek” iddiasıyla açılan davanın 16’ncı duruşması Büyükçekmece 14’üncü Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti, daha önce Tunç hakkında çıkarılan yakalama kararının infazının beklenilmesine karar vererek, duruşmayı 21 Ocak 2025 tarihine erteledi.
- Erzurum Büyükşehir Belediyesi 17 Mayıs’ta başlayacak olan 6. Doğu Anadolu Erzurum Kitap Fuarına, Kırmızı Kedi Yayınevi’ne ait yazarlar Merdan Yanardağ, Barış Pehlivan ve Timur Soykan gibi isimlerin kitaplarını, siyasi içerik taşıdıkları gerekçesiyle sokmama kararı aldı. Bu kararın, Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen’in talimatıyla alındığı öğrenildi.
- Metin Zakoğlu’nun, Ferhan Şensoy’un yazdığı ‘Hayrola Karyola’ ve Gogol’dan uyarlayarak yönettiği ‘Bir Delinin Hatıra Defteri’ adlı oyunları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü ve Atatürk Kültür Merkezi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından iptal edildi. Zakoğlu’nun yakın zamanda sahnelenen bir oyunda Murat Kurum (AKP İstanbul Belediye Başkan Adayı) esprisi yapması kendisine gerekçe olarak gösterilmiş. Oyuncular Sendikası tarafından yapılan açıklamada, “sürecin takipçisi olacağız” denildi.
- Üç yıldır İzmir Belediyesi tarafından düzenlenen Uluslararası Film ve Müzik Festivali’nin bu yıl ‘tasarruf tedbirleri’ nedeni ile iptal edildi. Bu yıl ‘tasarruf’ gerekçesi ile festival iptal edilmeseydi, ‘Onur Konuğu’ Nicolas Piovani, bugüne kadar yaptığı ve sevilen film müziklerinden oluşan bir konseri orkestra ile canlı seslendirecekti.
- Önceki dönem CHP’li Belediye Başkanı Haluk Bozdoğan tarafından kurulan Tarsus Şehir Tiyatrosu’nun ve sanat kurslarının faaliyetleri yeni CHP’li Belediye Başkanı Ali Boltaç tarafından durduruldu. Tiyatronun genel sanat yönetmeni, oyuncuları ve emekçileri belediyenin farklı birimlerine sürgün edildi. Pandemiye rağmen perdelerini kapatmayan Tarsus Şehir Tiyatrosu Türkiye’nin dört bir yanından Özel Tiyatroları ve Şehir Tiyatrolarını Tarsus’a davet edip sahnesinde ağırlamış, farklı oyunların Tarsus halkıyla buluşmasını sağlamıştı.
- Resmi Gazete’de yer alan karara göre; Alex Hirsch tarafından yazılan “Disney Esrarengiz Kasaba Günlük 3” , Ben Brooks tarafından yazılan “Farklı Olmaya Cesaret Eden Erkek Çocuklarına Hikayeler” ve Colleen Rowan Kosinski tarafından yazılan “Yaramaz Evin Yeni Misafirleri” adlı kitapların 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu kapsamında, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından resen incelenmesi sonucunda, bazı ifade, görsel ve tasvirlerin 18 yaşından küçüklerin maneviyatı ve gelişimleri üzerinde muzır tesir oluşturacağına karar verildi.
- Ses sanatçısı Onur Akay, arkadaşlarıyla oturduğu sırada saldırıya uğradığını açıkladı: “Gözüme yumruk atan kişi birincisi Kadir Doğulu için dedi vurdu, bu da tarikat için dedi ve yine vurdu” ifadelerini kullandı.
- İstanbul’da Adalar’da çevre sorunlarına dikkat çekmek isteyen heykeltıraş Ali Alizade, üretimlerini gerçekleştirmek için belediyeden yer talep etti. Büyükada’daki Aya Nikola Halk Plajı bitişinde bulunan bir arazi “Atlara Saygı” temalı bir proje kapsamında Alizade’ye tahsis edildi. Bu alanı kendi çabasıyla atölye haline getirerek üretimde bulunmaya başlayan heykeltıraş, belediyeden bütçe almadan, 7 metre uzunluğunda bir at heykeli, kedi heykelleri ve çeşitli biblolar üretti. 31 Mart yerel seçimleri sonrası belediye başkanlığını kazanan CHP’li yeni yönetim atölyenin bulunduğu alanın 15 gün içinde boşaltmasını sözlü olarak istedi. 50 metrekarelik küçük barakadan oluşan atölyeye başka sanatçıların da gelip çalıştığını ifade ediyor: “8 gün içerisinde boşaltmamı söyleyen resmi bir tebligat gönderdiler. Gelsinler atları, heykelleri yıksınlar. Ben orada işgalci değilim. İşgalcinin bile boşaltmak için 3 aylık süresi olur. ‘Biz orayı yıkacağız, topla eşyalarını’ diyorlar. Zaten kararlarını vermişler. Koca koca heykelleri taşıyacak gücüm yok, yer de yok zaten.” Adada yaşayanlar mevcut alanın rantla ilişkilendirilmesinden endişe ediyor.
- Şegra Aydoğan’ın 09.05.2024 tarihinde Mardin Cumhuriyet Meydanı’nda kadına yönelik şiddetle ilgili farkındalık yaratma amacıyla açılması beklenen ‘’Hayat Ağacı’’ isimli sergisi valilik makamlarınca iptal edildi. Sanatçının sonraki günlerde valilik makamına iki defa yaptığı yazılı izin başvurusu; halkın sosyal sınıf, ırk, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip kesimini kin ve düşmanlığa alenen tahrik edebileceği, yerli ve yabancı turist sirkülasyonunun yoğun olması, sergide kullanılacak görsellerin özellikle çocukları psikolojik olarak olumsuz etkileyebileceği vs vs.
- Ereğli Festivali tasarruf tedbirleri kurbanı oldu. Festivalin iptal edildiğini, Belediyespor maçlarının da durdurulmak üzere olduğunu açıklayan Karadeniz Ereğli Belediye Başkanı Halil Posbıyık (CHP), aldıkları kararı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzası ile yayımlanan Tasarruf Tedbirleri ile ilgili Genelge’ye bağladı. Posbıyık, açıklamalarını şu sözlerle sürdürdü: “Genelge çok enteresan. Her şeye müdahale ediyor. Çok kapsamlı bir Genelge. Belediye başkanlarının tamamen elli ve kolları bağlanmış oluyor. Bu dönem, yeni seçilen belediye başkanları ve muhtarlar için çok zor bir dönem olacak. İddiayla söylüyorum; çöpleri kaldırabilen, evlere suyu götürebilen, memur ve işçilerin maaşlarını ödeyebilen belediye başkanı başarılı belediye başkanı olacaktır. Bunu zaman içinde sizde göreceksiniz. Dolayısıyla Ereğli halkının ve çevredeki insanlarımızın alıştığı eğlenceleri tertiplemek tamamen yasaklanmış vaziyette. Üzülerek bunu ifade etmek istiyorum. Hayallerimizi sıfırlamış vaziyetteyiz.”
Yirmi yııldır ülkede özelleştirme adı altında tüm varlıklarımızı satan iktidar elinde satacak bir şeyi kalmayınca tasarruf tedbirleri alma yoluna gitti. Tasarruf olarak da hem iktidarın hem de muhalefetin ilk adımı sanatsal yatırımları kısmak, sanatsal kurumları yok etmek ve sanat etkinliklerini engellemek oldu. Konu sanatı engellemek olunca iktidar ve muhalefet hemen elele veriyor. Bu ayki sanatta hak ihlallerinde muhalefet de hemen yerini alıverdi. 31 mayıs seçimleri sonrası boş hayallere kapılanların uyanma vaktidir.
