Haldun Dormen’in geçen sene yayımladığı Yaşlanmaya Vaktim Yok adlı anı kitabında kısaca bahsettiği sahte Dormen Tiyatrosu olayının Bursa’da nasıl etki bıraktığını anlatmak istiyorum.
Haldun Dormen şunları yazmıştır:
“[…] Dormen Tiyatrosu’ndan oyunlara içkili gelmesi nedeniyle uzaklaştırılmış bir aktör, etrafına topladığı birkaç kişiyle bir Anadolu turnesi ayarlamış ve Dormen Topluluğu adıyla orada burada temsiller(!) vermeye kalkışmıştı. Üstelik o sırada tiyatromuzda büyük bir başarıyla oynanan Şahane Züğürtler (Tovarich) oyununu oynayacağını ilan ediyor, oyun İstanbul’da çok tutmuş olduğu için de biletleri ekmek peynir gibi satıyordu. Gece oyun başlamadan önce perdenin önüne çıkıp; ‘Sevgili seyirciler maalesef bu gece sizlere ilan ettiğimiz Şahane Züğürtler oyununu sergileyemeyeceğiz, çünkü başrolleri oynayan Haldun Dormen ve Ayfer Feray, aramızdaki bir anlaşmazlık nedeniyle yarım saat önce topluluğumuzu bırakıp İstanbul’a döndüler,’ diyordu. Bütün bunları Çin’de bu olaya tanık olan sevgili dostum rahmetli Şükran Güngör’den duymuş ne yapacağımı şaşırmıştım. Sonunda savcılık aracılığıyla bu inanılmaz rezaleti durdurabildim, ama ne yazık ki yüzlerce, belki de binlerce seyirci Şahane Züğürtler adı ile kandırılmış, onun yerine felaket bir oyun seyretmişti.” (s. 252)
Gerçek Dormen Tiyatrosu Şahane Züğürtler komedisini 10 Mayıs 1964’te matine 18.00 ve suare 21.15’te olmak üzere Tayyare Sineması’nda iki kere sahneler (Hakimiyet, 3-12 Mayıs 1964. Milliyet, 9 Nisan-3 Mayıs 1964).
Karacabey Meltem, 11 Mayıs 1964
Tiyatro Bursa’dan sonra Eskişehir’e gider.
Aynı günlerde, 5’i erkek, 5’i kadından oluşan sahte Dormen Tiyatrosu kurulmuştur. Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçelerinde faaliyet gösteren Öğretmenler Derneği, gerçek Dormen Tiyatrosu ile anlaştıklarını zannederek tiyatroyu davet eder. Aynı isimli oyun, 8 Mayıs’ta Karacabey’de akşam, 9 Mayıs’ta matinede, 10 Mayıs’ta ise Mustafakemalpaşa’da sahnelenir. Sahte Dormen Tiyatrosu’nun Karacabey’de sahnelediği oyun seyirciler tarafından beğenilmez. Öğretmenler Derneği çok sert şekilde eleştirilir. Fiyasko, rezalet olarak nitelendirilir (Karacabey Meltem, 12 Mayıs 1964). Aynı gazetenin bir gün önceki nüshasında “Dormen Tiyatrosu Bu Mu?” başlıklı yazı yayımlanır:
“İki hafta öncesinden, ilçemize Dormen Tiyatrosu’nun geleceği, ve bu yıl İstanbul’da tutulan ‘Şahane Züğürtler’ komedisini oynıyacağı ilan ve reklam edilmişti.
Karacabey Meltem, 12 Mayıs 1964
Tiyatro sever hemşehriler bu habere sevinmiş, tiyatro biletlerini ‘6 lira olmasına rağmen’ kapışmışlardı. Cuma akşamı seçkin bir seyirci topluluğu salonu doldurmuştu. Perde açıldı. Dormen Tiyatrosunu görmeğe gelenler, karşılarında Dormen tiyatrosunda ‘haydi perdecilik demeyelim de’ ancak figüranlık yapabilecek kadar müptedi erkekli dişili 10 genç gördüler!
Oynadıkları oyun da, ‘Şahane Züğürtler’ değil, uydurma bir oyundu.
Perde araları 40 dakika süren üç perdelik bu saçma sapan oyun esnasında bir tek değerli espri, artistik hareket yoktu. Sözüm ona artistlerden birisi mütemadiyen ‘Vah Ercan Vah ..’ diyerek bağırarak seyirciyi güldürmeğe çalıştı durdu.
Seyircilerin pek çoğu nezaketlerinden ötürü oyunu sonuna kadar takip ettiler, kalkıp gidenler de oldu.
Karacabey Meltem, 13 Mayıs 1964
Oyun sonunda seyircilere hitap eden bir oyuncu, iyi oynıyamadıklarının sebebini, sahneye merdiven dayayıp açılan ve kapatılabilen yırtık sahne perdesine yükletti!
Hakikatte, bu tiyatro topluluğuna göre sahne ve perde; sahne ve perdeye göre de tiyatro turupu birbirine çok denkti!
Dormen Tiyatro geliyor, falan meşhur piyesi oynıyacak diye 6 liraya bilet satan organizatör öğretmenler Derneğine, Halkın alay edilircesine aldanmaması için bu işlerde daha dikkatli, titiz ve ciddî davranmasını tavsiye ederiz.
Dormen Tiyatrosunu da, ismini bu derme çatma tiyatro ekibinin kullanmasına müsaade ettiği için ayıplarız doğrusu…” (İmzasız, Karacabey Meltem, 11 Mayıs 1964)
Karacabey Öğretmenler Derneği sahte Dormen Tiyatrosu’nu mahkemeye verir. (Karacabey Meltem, 13 Mayıs 1964).
Karacabey Meltem, 18 Mayıs 1964
Gerçek Dormen Tiyatrosu bir hafta sonra açıklama yapar. Topluluğun kendileriyle ilgili olmadığını, bu durumu sahtekârlık olarak nitelendirir (Karacabey Meltem, 18 Mayıs 1964).
Sahte Dormen Tiyatrosu Bursa’da bir daha oyun sahneleyemez. Geriye gazete haberleri kalır.
UĞUR OZAN ÖZEN
