Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin görüşmeleri sırasında Moda Sahnesi’nin destekten yoksun bırakılması bir kez daha gündeme geldi. Bakan Ersoy “Herkese eşit kuralların işletilmesi lazım” diyerek Moda Sahnesi’nin şartları yerine getirmediğini iddia etti. “…Somut gerekçeler ortaya konulmadan takdir yetkisine dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir” kararı veren Ankara 17. İdare Mahkemesi kararı ise Bakan Ersoy’u açıkça yalanlıyor. Her seferinde başka gerekçe öne süren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “tek bir tiyatro” diyerek hedefe koyduğu Moda Sahnesi’nden hangi “kriter”i yerine getirmesini istediği ise henüz bilinmiyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı bütçesinin görüşmeleri sırasında TİP Milletvekili Barış Atay, Moda Sahnesi’ne destek verilmemesini gündeme getirdi. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, “Kime nasıl, ne kadar verileceğine biz karar vermiyoruz. Biz özel tiyatroları düzenli olarak toplandık, onların seçtikleri temsilcilerden bir komisyon oluşturduk. Jüri üyelerine de kime nasıl dağıtılacağına da o komisyon karar veriyor” iddiasında bulundu. Bakan Ersoy, “Bir tiyatro başvuru şartlarına uymamak ısrar ederse ve şartları da yerine getirmezse, zaten teknik olarak oradan geçme şansı yok. Kişiye özel de kuralları değiştirme lüksümüz yok. Herkese eşit kuralların işletilmesi lazım.”
Moda Sahnesi’nden Yönetmen Kemal Aydoğan, Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy’un açıklamalarını sosyal medya hesabından yanıtladı ve çok yakında Moda Sahnesi olarak yanıt vereceklerini duyurdu. Moda Sahnesi’nden yapılan açıklamada, Bakan Ersoy’a seslenilerek, “Neden gerçekleri tahrif ettiniz ve bir tiyatroyu hedef gösterdiniz, yoksa da neden o koltuktasınız” diye sordu. Açıklamanın tamamı şöyle: “Atanmış Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, geçmişte olduğu gibi bugün de gerçekleri tahrif etmeye devam ediyor. Bütçe görüşmelerinde, kendisine sorulan “Moda Sahnesi neden devlet desteğinden yararlandırılmadı?” sorusunu, doğruları gizleyerek cevaplamış ve şöyle demiş: “Biz burada tamamen tarafsız konumdayız. Bir firma (kastedilen modă sahnesi), bir tiyatro, başvuru şartlarına uymamak için ısrar ederse, şartları yerine getirmezse, teknik olarak oradan geçme şansı yok, kişiye özel bizim kuralları değiştirme lüksümüz yok, herkese eşit kuralların işletilmesi lazım. Moda Sahnesi’nin başvurusunda herhangi bir eksiklik ve usulsüzlük yok; Bakanlık dosyayı kabul etmiş, destekten men gerekçesi için 8. maddeye sığınmaya çalışmış, Moda Sahnesi’nin tiyatro sanatına katkısının olmadığını savlamıştır. Moda Sahnesi olarak Kültür Bakanlığı’nın bu hukuksuz kararını yargıya taşımıştık ve T.C Ankara 17. İdare Mahkemesi’nin Eylül 2022’deki kararı şöyle: ”Bu durumda Kültür ve Turizm Bakanlığınca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin, Vakıfların ve Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak yardımlarda, Yönetmelikte belirtilen ve yukarıda yer verilen değerlendirme ölçütleri çerçevesinde projelerin objektif olarak değerlendirmesi yapıldıktan sonra destekten yararlandırılmasına karar verilenlerin, hangi gerekçe ile yararlandırılmadıklarının somut ve net bir şekilde ortaya konulması gerekirken değerlendirme ölçütlerine göre bir değerlendirme yapılmasının ve davacının destekten yararlandırılmasına ilişkin somut gerekçeler ortaya konulmadan salt takdir yetkisine dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.” Bu karar usulsüzlüğü yapanın Moda Sahnesi değil, Kültür ve Turizm Bakanlığı olduğunu açık bir biçimde kanıtlamıştır. Bakan Bey’in bu kararı dikkatlice okumasında fayda var, hata yapmaması için. Şimdi Bakana soruyuz: Bu durumdan haberiniz var mıydı? Varsa neden gerçekleri tahrif ettiniz ve bir tiyatroyu hedef gösterdiniz, yoksa da neden o koltuktasınız?”
MODA SAHNESİ BAKANLIĞI MAHKEMEYE VERMİŞTİ
2021-2022 sezonda Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından keyfi biçimde tiyatro desteğinden mahrum bırakılan Moda Sahnesi, bir hukuk mücadelesi başlatmış ve bu sürecin sonunda haklılığını mahkeme kararıyla kanıtlamıştı. Dostoyevski’nin “Yeraltından Notlar” oyunu için 8. madde gerekçe gösterilerek verilen “destekten yoksun bırakma” kararı Ankara 17. İdare Mahkemesi’nden döndü. Kültür ve Turizm Bakanlığı mahkeme sürecinde “Dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, işlemin gerekçeli ve mevzuata uygun olduğu” iddiasında bulunmuş ve “davanın reddine karar verilmesini” talep etmişti. Ancak İdare Mahkemesi Bakanlığın işlemlerini hukuka aykırı bulmuştu.
Mahkeme 9 Haziran 2022 tarihinde verdiği kararı şöyle gerekçelendirdi: “Kültür ve Turizm Bakanlığı’nca Yerel Yönetimlerin, Derneklerin, Vakıfların ve Özel Tiyatroların Projelerine Yapılacak Yardımlara İlişkin Yönetmelik kapsamında yapılacak yardımlarda, yönetmelikte belirtilen ve yukarıda yer verilen değerlendirme ölçütleri çerçevesinde projelerin objektif olarak değerlendirilmesi yapıldıktan sonra destek yararlandırılmamasına karar verilenlerin, hangi gerekçelerle yararlandırılmadıklarının somut ve net biçimde ortaya konulması gerekirken, değerlendirme ölçütlerine göre bir değerlendirme yapılmasının ve davacının destekten yararlandırılmamasına ilişkin somut gerekçeler ortaya konulmadan takdir yetkisine dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir” denildi.
Kemal Aydoğan
MAHKEMEDE AYRI, MECLİS’TE AYRI GEREKÇE!
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un 2023 yılında bütçe görüşmeleri sırasında verdiği “kriterleri yerine getirmediler” savunması, İdare Mahkemesi’nde hiç dile getirilmedi. Kültür ve Turizm Bakanlığı dava sürecinde yaptığı savunmada, Moda Sahnesi’ne yardım vermemelerini “dezavantajlı gruplara öncelik vermek” olarak açıkladı. Kararda Kültür Bakanlığı’nın savunması şöyle yer aldı: “Davalı idarece, profesyonel kategorideki özel tiyatroların projeleri yerine, daha çok yeni girişimlerin, amatör tiyatroların, engelliler tarafından kurulan tiyatroların ve geleneksel tiyatroların desteklenmesi hususuna özel gösterilmesi hususunda karar alındığı belirtilmiş ise de, yardım taleplerinin komisyonca değerlendirilmesinde göz önünde bulundurulacak kriterler yukarıda yer verilen yönetmelikte sayılmıştır.”
ASLINDA NE OLMUŞTU?
2023 Bütçesi görüşmelerinde bir kez daha gündeme gelen tartışma, Resmi adıyla “Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Özel Tiyatrolara Yardım Değerlendirme Komisyonu”nun 2021-2022 sezonu için Moda Sahnesi’nin yaptığı destek başvurusunu reddetmesi ile başlamıştı. Komisyon, ret kararını ilgili yönetmeliğin “sanatsal yetersizliği” de içeren 8. maddesine dayandırmıştı. Ancak daha sonra Tiyatro… Tiyatro… Dergisi’ne konuşan komisyon üyeleri, komisyonda bazı üyelerin Moda Sahnesi için “Türk örf ve adetlerine, geleneklerine aykırı oyunlar sergiliyorlar” dediğini aktarmıştı. Moda Sahnesi, Kültür Bakanlığı’nın özel tiyatrolara verdiği destekten yararlandırılmaması üzerine bir açıklama yaparak, konuyu mahkemeye taşımıştı. Ankara 17. İdare Mahkemesi’nde süren mahkeme 9 Haziran 2022 tarihinde oy birliğiyle verdiği kararla Moda Sahnesi’ni haklı buldu. Mahkeme kararına rağmen Kültür ve Turizm Bakanlığı haksızı kararını giderecek herhangi bir adım atmadı.
