14 Ağustos 2019 tarihinde dergimizde yayınlanan, Nedim Saban’ın “Güle Güle Sevgi Hanım” başlıklı yazısıyla ilgili olarak Ersan Uysal’ın kaleme aldığı cevabi yazıyı okurlarımızla paylaşıyoruz:
NEDİM SABAN’A TAKDİMİMDİR
Bay Saban, Tiyatro…Tiyatro… Dergisi’nde yayınlanan, Sayın Sevgi Sanlı’yı andığınız yazıyı okurken şaşırdım. Birden bir sıçrama yapmış, Sayın Filiz Ofluoğlu ve çevirisi PENCERE oyununa gelmişsiniz.
Ekteki gazete ilânında da göreceğiniz gibi PENCERE oyununu Şehir Tiyatrosunda ben sahneye koymuştum. Dolayısıyla nurtopu gibi bir cevap hakkım doğmuş oluyor.
Anlayamadıklarımı sıralayacak olursam:
1- Neden Filiz hanım? Türk Tiyatrosuna (Türkiye Tiyatrosu değil) hizmet etmiş onlarca saygın kadın çevirmen varken üstelik.
Örneğin Asude Zeybekoğlu adında bir efsane vardır. Tiyatro patronları oyunlarını onun çevirmesi için kapısında nöbet beklerlerdi… diyeceğim ama herhalde tanımazsınız. Her ne hâl ise. “PENCERE” oyununu İstanbul Şehir Tiyatroları’ndan geri çekmişti. Gerekçesi ise, oyunun anlaşılmamış ve dramaturjik olarak çözümlenememiş olmasıydı. “
Üslâbunuzdan, oyunu seyretmediğiniz ama birinden duyum aldığınız izlenimini ediniyor insan.
Hem neden 1996 yılında sergilenmiş PENCERE‘den 2019 yılında Halûk Bilginer’in penceresine ışınlanıyorsunuz? Aynı oyunu, Filiz hanımın çevirisiyle Çetin&Zerrin Tekindor da Devlet Tiyatrosunda sahnelemişlerdi? Yorum ve dramaturjik çözünürlük ya da çözümlenememişlik onunla gündeme getirilebilirdi.
“Oyunun anlaşılmamış ve dramaturjik olarak çözümlenememiş olması” duyumunu kimden edindiniz? Oyun sezon sonunda bir hafta oynadı ve gala mala yapmadı “geldim, seyrettim” de diyemezsiniz. En azından o tarihte sizi tanımıyordum. Ben çağırmadım. Hâldun Ergüvenç’e soramayız. Filiz hanıma keza ikisini de yitirdik. Rozet Hubeş olabilir mi? Oyunun baş kadın oyuncusu oydu.
Gıybetten gerçeğe kesin dönüş yapalım ve Şehir Tiyatrosuna noterden çekilmiş protestoya bir bakalım:
MADDE 5 -…muhatap tiyatro kendisine verilen Filiz Ofluoğlunun tercüme metninde değişiklikler yapmış ve yer yer osmanlıca kelimeler kullanmış ve metin dışı ve nezaket kurallarına uymayan sözler galiz tabirler ilave etmiş eseri o şekilde sahnelemiş..
Yani bu maddede “anlaşılmamışlık ve dramaturjik olarak çözümlenememiş olması”ndan söz edilmiyor.
Osmanlıca derken protestonun üslûbuna dikkat. Metinde okul müdüründen bahsederken cinsiyeti belirlenmemiş ve tarafımdan müdire olarak ifade edilmiştir ki “kadın kadınla ayrı çekişir erkek kadınla ayrı çekişir” düşüncesi hâkim kılınmıştır.
“Galiz küfürler ilâve etmiş” sözüne de itirazım var. Doksan sayfalık metnin otuzaltı sayfasında küfür var. Filiz hanım uygun görmemiş tvlerin biplemesi gibi sansür uygulamış. Ne yapmalıydım? Seyircinin ahlâk bekçisi ben miyim?
NETİCE’ye bakalım “..eserin orijinal tercümeye sadık kalınarak oynanması..”
Yani? Kocaman bir YANİ… oyuncular beyinlerinin flaşbelleklerini delete edecekler ve orijinal metni davnlod ederek anında oynayacaklar…
Bakın en iyisi ne yapalım. Oyunun DVD’sini, orijinal ve dramaturjisi yapılmış oynanan oyun metnini vereyim bir tiyatro bilgesi olarak inceleyin ve kararınızı öyle verin.
ERSAN UYSAL
PENCERE oyununun yönetmeni
Nedim Saban’ın ilgili yazısı: http://www.tiyatrodergisi.com.tr/nedim-saban-yazdi-gule-gule-sevgi-hanim.html
