Broadway müzikali Come From Away ilk olarak 2016 yılında La Jolla Playhouse ve Seattle Repertory Theatre ortak yapımı olarak Washington ve Toronto’da sahnelendi. Sahnelendiği ilk günden itibaren kapalı gişe oynayarak büyük bir başarı yakaladı, ancak pandemi nedeniyle gösterimlerine ara vermek zorunda kaldı. Pandemi sonrasında yeniden geliştirilen oyun, Mart 2025’e kadar David and Hannah Mirvish, ve the National Arts Centre English Theatre ortak yapımı ve Christopher Ashley yönetimiyle Toronto, Royal Alexandre Theatre’da seyircisiyle buluşmaya devam ediyor.
Come From Away, gerçek bir hikâyeden ilham alarak Kanada tarihinin en anlamlı olaylarından birini sahneye taşıyan oldukça etkileyici bir yapım. 100 dakikalık kesintisiz temposu ve büyüleyici anlatımıyla küçük bir kasabanın dünya tarihini sarsan bir terör saldırısının ardından nasıl bir dayanışma örneği sergilediğini konu alarak, misafirperverliğin ve bir arada olmanın şifa veren, iyi ve güzel olanı çoğaltan etkisini işliyor.
11 Eylül 2001’de, Amerika’da İkiz Kulelere yapılan korkunç terör saldırılarının ardından, ABD hava sahası kapatılır. Bu dramatik karar, gökyüzündeki onlarca uçağın yönünü Kanada’nın doğusuna, Atlantik’in kenarında kalan Newfoundland adasında büyük bir kayanın üzerine kurulmuş küçük Gander kasabasına çevirir. Bu sıradan kasaba, bir anda olağanüstü bir hikâyenin başkahramanına dönüşür. Gander’ın mütevazı havaalanına tam 38 uçakla yaklaşık 7.000 yolcu iner—bu sayı, kasabanın kendi nüfusuyla neredeyse eşittir. Diğer yandan uçakların içindeki yolcular dünyada olanlardan habersiz 28 saat boyunca dışarı çıkmayı beklerler. Bu olağanüstü durumda, kasabanın her bir sakini elini taşın altına koyar. Uzaktan gelenlere 5 gün boyunca gösterdikleri misafirperverlik ve dayanışma birer insanlık destanına dönüşür. Okullar yatakhane olur, buz hokeyi pisti buzdolabına çevrilir, kiliseler her inançtan insanın birlikte ibadet ettiği kutsal alanlar haline gelir. Kasaba halkı evlerini, kalplerini ve sofralarını açar. Farklı diller, dinler ve kültürlerden gelen yolcularla Gander halkının krizin ortasında filizlenen bu dostlukları, yıllar boyunca unutulmayacak bir bağa dönüşür.
Sahnede 12 oyuncu ve bazıları sahnenin içinde, bazılarıysa orkestra çukurunda konumlanmış bir grup müzisyen yer alıyor. Oyunda canlandırılan karakterler olayı yaşayan gerçek kişilerin hikayelerinden yola çıkarak kurgulanmış. Uçaklardaki 9 köpek, 10 kedi ve 2 Bonobo maymunuyla ilgilenen Bonnie Harris ve Gander’da kaldıkları sürede birbirlerine âşık olup sonrasında evlenen iki yolcu Dallaslı Diane ve İngiliz Nick’ in hikâyesi gerçekte olduğu gibi oyunun içinde yer bulmuş. Uçaklardaki farklı kültürlerden, dinlerden insanları temsilen; bir Müslüman, bir Yahudi, eşcinsel bir çift, oğlu New York itfaiyesinde çalışan bir anne, kasaba sakinlerini temsilen de polis, belediye başkanı, öğretmen, yerel televizyon kanalı sunucusu gibi oyun kişileri tercih edilmiş. Her bir karakterin seçimi birbirinden farklı kültürlerin başlangıçta birbirlerine karşı beslediği önyargıları ve sonrasında gelişen dostluğu göstermesi açısından özenle düşünülmüş.
Bütün karakterler bu 12 oyuncunun rolden role girişiyle temsil ediliyor. Kimi zaman Gander halkını, kimi zaman uçaktaki yolcuları, kimi zaman da hava alanları çalışanlarını canlandıran oyuncuların ses tonları ve jestleriyle farklı karakterlere bürünmeleri, bu dönüşümleri neredeyse sihirli bir hale getiriyor.
Dekor olarak kullanılan birkaç sandalye ve masa dışında, tüm anlatım minimalist bir estetikle şekilleniyor. Sahnenin ortasında yer alan döner platform, sandalyelerin konumlandırılması ve ışık oyunlarıyla mekân değişimleri ustalıkla sağlanıyor. Karakter, zaman ve mekân geçişleri o kadar incelikle işleniyor ki anlatım, temposunu bir an bile düşürmeden izleyiciyi kendine hayran bırakıyor.
Müzikal, birbirinden başarılı 15 şarkı boyunca izleyiciyi Gander’da yaşanan beş günlük bu unutulmaz hikâyeye tanık ediyor. “Me and the Sky” isimli şarkıyla, erkek egemen bir dünyada bir kadının pilot oluş serüvenini anlatışı, “Prayer” isimli şarkıyla birbirinden farklı dinlerin bir arada barış içinde ibadet edişi, eşcinsel çiftin önce birlikte olduklarını söylemekten çekinmeleri fakat sonra ilişkilerinin Gander’da bir tabu olmadığını fark etmeleri gibi sahnelerle yalnızca Gander’in değil Kanada’nın da kabullenici kucaklayıcı tavrına gönderme yapılıyor.
Anlatım, trajedinin can acıtıcı boyutlarını ajitasyona dönüştürmeden, ama gerçekleri de gizlemeden, dostluk ve dayanışma duygularını yücelten bir atmosferde ilerliyor. Müzik dans, pantomim ve yer yer komediyle, korkunç bir trajedinin destansı bir hikâyeye dönüşümü, ustalıkla harmanlanıyor.
Oyunun filmini Apple TV’den Türkçe altyazıyla izlemek mümkün. Filmdeki oyuncu kadrosu bugün Toronto’da oynayan kadrodan farklı ve filmin temposu canlı performansla kıyaslayınca bir parça daha yavaş olsa da şarkıların hissettirdiği keyif ve coşku neredeyse aynı.
BERNA ATAOĞLU
Kasım 2024, Toronto
COME FROM AWAY
Book, Music and Lyrics by
IRENE SANKOFF and DAVID HEIN
Featuring
KYLE BROWN, SACCHA DENNIS, STEFFI DIDOMENICANTONIO, BARBARA FULTON, LISA HORNER, JAMES KALL, JEFF MADDEN, ALI MOMEN, CORY O’BRIEN, KRISTEN PEACE, DAVID SILVESTRI, CAILIN STADNYK
CLINT BUTLER, KATE ETIENNE, BARBARA JOHNSTON, JAWON MAPP, SARAH NAIRNE, AARON WALPOLE
Scenic Design
BEOWULF BORITT
Costume Design
TONI-LESLIE JAMES
Lighting Design
HOWELL BINKLEY
Sound Design
GARETH OWEN
Hair Design
DAVID BRIAN BROWN
Production Stage Manager
LISA HUMBER
Casting
STEPHANIE GORIN CSA, CDC
Dialect Coach
JOEL GOLDES
Orchestrations
AUGUST ERIKSMOEN
Arrangements
IAN EISENDRATH
Music Director
BOB FOSTER
General Management
MIRVISH PRODUCTIONS
ALCHEMY PRODUCTION GROUP
Executive Producers
JUNKYARD DOG PRODUCTIONS
BRIAN SEWELL
Music Supervision
IAN EISENDRATH
Musical Staging
KELLY DEVINE
Directed by
CHRISTOPHER ASHLEY
THE CAST
(in alphabetical order)
Bob and Others
KYLE BROWN
Hannah and Others
SACCHA DENNIS
Janice and Others
STEFFI DIDOMENICANTONIO
Diane and Others
BARBARA FULTON
Beulah and Others
LISA HORNER
Nick/Doug and Others
JAMES KALL
Kevin T./Garth and Others
JEFF MADDEN
Kevin J./Ali and Others
ALI MOMEN
Oz and Others
CORY O’BRIEN
Bonnie and Others
KRISTEN PEACE
Claude and Others
DAVID SILVESTRI
Beverley/Annette and Others
CAILIN STADNYK
STANDBYS
Understudies never substitute for listed performers unless a specific announcement is made at the time of performance
For Kevin T., Nick, Claude, and Kevin J
CLINT BUTLER
For Janice, Bonnie, Hannah, and Beverley
KATE ETIENNE
For Beulah, Bonnie, Diane, and Janice
BARBARA JOHNSTON
For Kevin J., Bob, Kevin T., and Oz
JAWON MAPP
For Hannah, Beverley, Diane, and Beulah
SARAH NAIRNE
For Claude, Oz, Nick, and Bob
AARON WALPOLE
DANCE CAPTAIN
SARAH NAIRNE