20. İstanbul Tiyatro Festivali bu yıl yurtdışından 9, Türkiye’den 23 oyun, dans ve performanstan oluşan 32 gösteriyi ve zengin içerikli 18 yan etkinliği 25 farklı mekânda sanatseverlerle buluşturacak.
20. İstanbul Tiyatro Festivali’nin Onur Ödülleri, bu yıl da tiyatronun önemli isimlerine verildi. Festivalin ilk Onur Ödülü, amatör tiyatro hayatına 1957 yılında Yeşil Sahne’de başlayan Metin Akpınar’a takdim edildi. Festivalin ikinci Onur Ödülü, 1984 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne ve Görüntü Sanatları Bölümü Tiyatro Anasanat Dalı Oyunculuk Sanat Dalı’ndan mezun olan ve aynı dalda sanatta yeterlik ile doçentlik alan Şahika Tekand’a verildi. Festivalin son Onur Ödülü ise, Berliner Ensemble’a verilecek. Dünyanın en önemli tiyatro topluluklarından Berliner Ensemble ile çalışan dünya çapındaki yönetmenler arasında Heiner Müller, Peter Stein, Luc Bondy, Claus Peymann ve Robert Wilson gibi isimler bulunuyor. Topluluğa ödülü, Mayıs ayında takdim edilecek.
İstanbul Tiyatro Festivali Direktörü Leman Yılmaz ise 20. festivale özel projeleri ve programda yer alan gösterilerle ilgili bilgi aktardı. 20. İstanbul Tiyatro Festivali programında Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İngiltere, İsviçre, İran, Kanada ve Portekiz’den 9 uluslararası yapım yer alıyor. Bu eserlerin 4’ü İstanbul Tiyatro Festivali ortak yapımcılığında gerçekleştiriliyor.
Festivalin Uluslararası Yapımları
Ünlü Yönetmen Guy Cassiers’in Yeni Oyunu Festivalde
Ünlü yönetmen Guy Cassiers ve dramaturg Erwin Jans tarafından Jonathan Littell’in aynı adlı kitabından tiyatroya uyarlanan Merhametliler (The Kindly Ones), II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan soykırımı, bir SS subayı olan Max Aue’nin gözünden anlatıyor.
Orhan Pamuk’un Eserinden Bir Uyarlama
Orhan Pamuk’un aynı adlı film senaryosundan Mesut Arslan tarafından tiyatroya uyarlanan Gizli Yüz (Secret Face), kimlik üzerine kurulmuş, günümüzde geçen bir peri masalı.
Nefret Radyosu/Hate Radio
Son Yılların Dikkat Çeken Yönetmeni Milo Rau Festivalde
Çalışmalarının tamamı Avrupa’daki birçok önemli ve büyük festivalde yer alan, son yılların dikkat çeken yönetmeni Milo Rau, Nefret Radyosu (Hate Radio) projesiyle İstanbul Tiyatro Festivali’nde. Nefret Radyosu (Hate Radio), 1994’te Ruanda’da Tutsilere yönelik soykırımın kışkırtıcısı, ırkçı bir radyo kanalı olan RTLM’yi (Radio-Télévision Libre des Mille Collines) aslına sadık kalarak kurgulanmış bir arka planla tekrar yayına alıyor.
İranlı Kadınlardan Çarpıcı Bir Oyun: Her Gün Biraz Daha
Yazar Mahin Sadri ve yönetmen Afsaneh Mahian, Her Gün Biraz Daha (Ham Havayi) adlı oyunda, daracık bir mutfakta günlük angaryalarıyla meşgul üç kadının ıstırap dolu öyküleri aracılığıyla İran’ın 1981’den (İran devriminden iki yıl sonra) 2013’e uzanan tarihinden bir kesit sunuyor.
Yazar Fernando Pessoa’nın Hikayesi Zululuzu Oyununda
20. İstanbul Tiyatro Festivali’nde dünya prömiyeri gerçekleşecek Zululuzu, ülkemizde daha çok Huzursuzluğun Kitabı adlı eseriyle tanınan Portekiz edebiyatının önde gelen isimlerinden Fernando Pessoa’nın yaşamı ve yapıtlarından esinlenilerek tiyatro sahnesine taşınıyor.
Shakespeare Oyunlarındaki Bütün Ölümleri Dört ‘Clown’ Sahneliyor
Shakespeare’in Bütün Ölümleri (The Complete Deaths) oyununda Shakespeare oyunlarında, sahne üzerinde gerçekleşen yetmiş beş ölüm İngiltere’nin ‘en yetenekli dört clown’u olan Spymonkey topluluğu tarafından canlandırılıyor. Ölümünün 400. yılında Shakespeare’e ağırbaşlı, kasvetli ve hayli komik bir saygı duruşu niteliğindeki oyunu Tim Crouch yönetiyor.
Shakespeare’in Bütün ölümleri-The complete Deaths
Türkiye’deki Halk Danslarından Esinlenen Bir Yapıt:
Gerçek Hayattan AlınmıştırChristian Rizzo’nun 2004 yılında İstanbul’da bir festivalde izlediği bir halk dansının anılarından esinlenerek yarattığı Gerçek Hayattan Alınmıştır (d’après une histoire vraie), eril Türk halk danslarının kendisinde uyandırdığı duygular üzerine kuruluyor.
Robert Lepage’ın, Müzik, Büyü Ve Görsel İmgelerle Sahneyi Dönüştürdüğü Oyunu: “Needles And Opium”
Yönetmen, oyun yazarı ve oyuncu Robert Lepage, bir yanılsama gösterisini andıran çarpıcı bir görsellikle yarattığı Needles and Opium’u ilk sahnelenişinden yirmi yıl sonra yeniden ele alıyor. Yeni bir sahne tasarımı, özgün görüntüler ve sahnedeki akrobat Cocteau’nun sözlerini, Marc Labrèche’in duyarlık dolu ve dâhiyane performansı tamamlıyor.
Çocuklar İçin Bilimkurgu Da İçeren Bir Oyun: Üç Yeşil Adam
Yazar, video sanatçısı ve yönetmen Valérie Mréjen, Üç Yeşil Adam’da (Trois Hommes Verts), bilimkurgu havasında bir aile masalı anlatıyor. Bir çocugun düşlerinin fantastik bir öyküye dönüştüğü oyunda, çocuğun hayalindeki karakterler basit malzemelerin çıkardığı seslerle canlanıyor.
Festivalin Yerli Yapimlar
20. İstanbul Tiyatro Festivali bu yıl Türkiye’den 23 oyun, dans ve performanstan oluşan programını sanatseverlerle buluşturuyor. Festival, 21 yerli yapımın Türkiye prömiyerine ev sahipliği yapıyor.
Godot’yu Beklerken-Waiting for Godot
Godot’yu Beklerken
20. İstanbul Tiyatro Festivali, yönetmenliğini Şahika Tekand’ın yaptığı ve Studio Oyuncuları’nın sahneleyeceği, Samuel Beckett’in en önemli tiyatro metinlerinden biri olan Godot’yu Beklerken oyunu ile açılıyor. Şahika Tekand, oyunda beklemek eylemi ve beklenti, umut etmek ve umutsuzluk, varolma arzusu ve varolmaya mahkûmiyet kavramlarını, doğuşla vadedilen geleceğin sonluluğunun yarattığı akıl dışılık ve bunu akla uygun kılmak üzere verilen çaresiz uğraşıyı ifade eden bir düzen kuruyor.
Hizmetliler
Gerçekle oyunun, oyunla kurgunun sınırında varolmaya çalışan fakat bir süre sonra oyunla gerçeğin sınırının yittiği noktada kaybolan, tutunamayan iki hizmetçinin “öteki” hikâyesine odaklanan Hizmetliler, Elvin Beşikçioğlu tarafından Jean Genet’nin Hizmetçiler aynı adlı yapıtından yeniden kurgulanarak sahneye taşınıyor..
Aslan Asker Şvayk
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından sahnelenen oyun, Prag’a I. Dünya Savaşı’nı tetikleyen Saraybosna suikastı haberinin gelişiyle başlayan ve sonrasında iyi kalpli ve saf savaş gönüllüsü Şvayk’ı ve ordudaki maceralarını anlatıyor.
Aslan Asker Svayk-The Good Soldier Svejk
Şizo Şeyks
Yiğit Sertdemir’in sahneye uyarladığı, yönettiği ve tek başına oynadığı Şizo Şeyks, Shakespeare’in yapıtlarından yola çıkarak; düne bugüne, aşka, iktidara, hırsa, ihanete, kadere, zamana dair. Şizo Şeyks, bir adamın deliliğin sınırında dolaşan hikâyesini anlatıyor.
e-mülteci.com
İstanbul Tiyatro Festivali’nin ortak yapımları arasında yer alan e-mülteci.com, Guatemala, Vietnam ve Türkiye’den yola çıkan ve sanal kimliklerini kullanarak internette bıraktıkları ayak izlerinden takip ettiğimiz üç farklı kadının hikâyesine odaklanıyor.
Vibratör Oyunu
İdealist Doktor Bay Givings 1880’li yıllarda, histeri hastalığını tedavi etmek için bugünkü vibratörlerin atası olarak kabul edilebilecek bir makine icat ediyor. Teknolojiye olan obsesyonu ile hastalarının tedaviye devam etme ısrarlarına karşı koyamayan Dr. Givings’in hikâyesini anlatan, Sarah Ruhl’un provokatif ve Tony ödülü adayı bu eğlenceli oyunu, Türkiye’de de ilk kez festival kapsamında Eyüp Emre Uçaray yönetmenliğinde ikincikat tarafından sahnelenecek.
Kıyamete Kadar Kapattım Kalbimi
İstanbul Tiyatro Festivali’nin ortak yapımcıları arasında yer aldığı Kıyamete Kadar Kapattım Kalbimi, gecenin coşkusunu ve karanlığını üzerinde taşıyan beş kişiyi konu alıyor. Oyun, kavganın, korkunun ve aşksızlığın içinde kendilerini gecenin dönüştürücü gücüyle sınayanları sahneye taşıyor.
Üç Kız Kardeş
Geçtiğimiz yıl olduğu gibi, bu yıl da Edinburgh Festival Fringe’e katılacak olan Hayal Perdesi, festivalde ödüllü Makedon yönetmen Aleksandar Popovski’nin yenilikçi rejisiyle Sven Jonke’nin çağdaş sahne tasarımını birleştiren, alışılmışın dışında bir Üç Kız Kardeş sunuyor.
Kahramanın El Kitabı
İlhami Algör’ün Albayım Beni Nezahat ile Evlendir ve Fakat Müzeyyen Bu Derin Bir Tutku isimli romanlarından uyarlanan Kahramanın El Kitabı, bir erkeğin, “kahraman” imgesinin peşinde, İstanbul sokaklarında yaptığı zihinsel yolculuğu video animasyon eşliğinde anlatıyor.
Kargalar
Terkedilmiş bir şehir olan Kızıl Şehir’in muzip cinleri Mar ve Wan gelen geçenin başına türlü çoraplar örüyorlar. Yaşlı ve yalnız Kal umutla gidenlerin dönmesini bekliyor ve günlerdir turnede olan Kargalar geliyor, seyircilerini arıyorlar. Acıklı bir masalın içinde çekilen bir halaya dönüşen Kızıl Şehir’de, masal da halay da merhem olup iyileştiriyor. Kargalar, Mirza Metin ve Berfin Zenderlioğlu tarafından yönetiliyor.
Coriolanus
Erdemlerinden asla vazgeçmeyen ve bu yüzden yerden yere vurulan ve hatta cezalandırılan soylu savaş kahramanı Coriolanus’un hikâyesini anlatan Shakespeare’in bu ünlü oyunu, Roma’nın sözde demokrasisi ile politikacıların vaadlerine inanan eğitimsiz ve aç halkına karşı Coriolanus’un verdiği mücadeleyi konu alıyor.
Ân
Yoğun bakım ünitesinde yatan ağır durumdaki hastalar ve kendilerini onları iyileştirmeye adayanların “mahrem” zamanına 60 dakikalık bir yolculuk Ân. Oyunun kurgu, konsept ve yönetmenliğini Özen Yula üstleniyor.
Vanya,Sonya,Masa ve Spike-Vanya and Sonya and Masa and Spike
Vanya, Sonya, Maşa ve Spike
Yazar Christopher Durang’in, Çehov oyunlarına göndermeler yaptığı oyunda, günümüzde ABD’nin küçük bir kasabasında geçen bir öykü anlatılıyor. Vanya, Sonya, Maşa ve Spike oyununda, taşra yaşamının umutsuzluğu, modern insanın yalnızlığı konu ediliyor. Zeki bir komedinin hüzünle buluştuğu oyunun yönetmenliğini Yücel Erten üstleniyor.
En Kötü İş
Sanatçı Tuğçe Tuna; En Kötü İş adlı eserinde toprak ve beden ilişkisini Psiko-Soma+tik olarak aralarken, duyusal ve bilinç katmanları arasında geziniyor.
Yaşlı Çocuk
Yeşim Özsoy’un aşk, ölüm, savaş ve kaybolan çocukluk gibi kavramlar etrafında şekillendirdiği yeni oyunu, Filistin’den İngiltere’ye, Yunanistan’dan Türkiye’ye uzanıyor. Yaşlı Çocuk, izleyicileri dört karakterin kimi zaman yalnız, kimi zamansa en yakınlarıyla olmamış, olamamış hikâyelerini dinlemeye davet ediyor.
Baba ve Piç
Elif Şafak’ın bir dönem çok tartışılan romanlarından Baba ve Piç, Türkiye’de ilk kez sahneleniyor. Eserde 1915 yılında yaşanan olaylar; Türk ve Ermeni kökenli iki aile arasındaki ilişkiler üzerinden iki toplum incelenirken, erkeklerin zamansız öldüğü, geride hep kadınların kaldığı bir sülaleden dört kuşak kadının hikâyesiyle birlikte anlatılıyor.
Macbeth
Tiyatro tarihinin en ünlü ve Shakespeare’in en önemli oyunlarından olan Macbeth, İskoçya beylerinden Macbeth’in, öğrendiği kehanetin gücüyle Kral Duncan’ı öldürüp tacı ele geçirdikten sonra iktidarını elinde tutmak için nasıl hiçbir şeyden kaçınmadığını gözler önüne seriyor.
Martı
Fiyaskoya dönüşen bir prömiyer akşamı, daha başarılı bir yazara vurulan bir kadın, daha genç bir oyuncuya kapılıp giden bir adam ve hissedilen eksiklikleri doldurabilmek için sürekli sanata yaklaşan dört farklı karakterin öyküsünü anlatan Martı, hayatla ve sanatla ilgili en katmanlı oyunlardan biri olarak öne çıkıyor.
Yeni Dalga
İstanbul Tiyatro Festivali’nin 2012 yılında genç tiyatro ve dans gruplarının gösterilerini seyirciyle buluşturmak amacıyla başlattığı “Yeni Dalga” başlığı altında Talimhane Tiyatrosu ve Müjdat Gezen Tiyatrosu’nda iki oyun yer alıyor.
O-Hakkari’de Bir Mevsim
O / Hakkari’de Bir Mevsim
2013 yılında Galatasaray Üniversitesi Tiyatro Topluluğu (GSÜTT) bünyesinde yetişip sahneye çıkan genç tiyatrocular tarafından kurulan Sarı Sandalye ekibinin yeni oyunu O / Hakkari’de Bir Mevsim’de kendini bir gün ülkenin doğusunda, bir dağ başında, Hakkâri’nin Pirkanis köyünde bulan O’nun düş ile gerçek arasında yol alırken bir yandan orada varolma savaşı anlatılıyor. Erhan Çene, Yiğit Tuna ve Çağdaş Ekin Şişman’ın Ferit Edgü’nün Hakkari’de Bir Mevsim isimli romanından uyarladığı oyunun yönetmenliğini Yiğit Tuna ve Çağdaş Ekin Şişman üstleniyor.
Kuvayı Milliye Destanı
Kurtuluş Savaşı’nın büyük destanı ve Nâzım Hikmet’in dev eseri, Kuvayi Milliye Destanı’nın modern uyarlaması, şiir-tiyatro ilişkisinin sahnesel karşılıklarının aranması anlamında çok değerli bir malzeme sunuyor. Ali Berktay tarafından sahneye uyarlanıp, Meyerhold ve biyomekanik teknik konusunda yaptığı çalışmalar ve atölyelerle de tanınan yönetmen Ayşe Emel Mesçi yönetiminde sahnelenecek olan Kuvayi Milliye Destanı’nda Müjdat Gezen Sanat Merkezi Tiyatro Okulu öğrencileri rol alıyor.
Ayrıntılı bilgi için: tiyatro.iksv.org
